Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ile Atatürk Orman Çiftliği’nin (AOÇ) 2013 ve 2014 yılı hesapları TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu’nda ibra edildi.
MeclisHaber’in bildirdiğine göre, TMO Genel Müdürü Ayhan Karayama, komisyonda yaptığı sunumda, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, hububat üretiminin 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 18,1 artışla 38,6 milyon tona yükseldiğini, bu artışın buğdayda yüzde 18,9, arpada yüzde 27, çeltikte yüzde 10,8 ve dane mısırda yüzde 7,6 olduğunu kaydetti.
15 Haziran 2015 tarihi itibarıyla hububat alım fiyatlarının makarnalık buğdaylarda yüzde 12,5-12,9 proteinli buğdayın tonunu 976 lira, ekmeklik buğdaylarda yüzde 12,5-12,9 proteinli Anadolu kırmızı/beyaz sert buğdayın tonunu 862 lira, arpa, çavdar, yulaf ve tritikalenin tonunu 645 lira, 3 Eylül 2015’te de bir ton mısırın müdahale alım fiyatını 725 lira olarak açıkladıklarını bildiren Karayama, çeltik piyasa fiyatlarının öngörülen seviyeye düşmesi nedeniyle, 16 Aralık 2015 tarihinde 60 randıman Osmancık çeşidi çeltik alım fiyatının 1580 lira/ton olarak belirlendiğini anlattı.
Karayama, şöyle devam etti:
“TMO Genel Müdürlüğünce 2015/2016 kampanya döneminde, 22 Mart 2016 tarihi itibarıyla 3 milyon 305 bin ton buğday, 474 bin ton arpa, 10 bin ton çavdar ve 472 bin ton yulaf, 1 milyon 752 bin ton mısır ve 2 bin 788 ton çeltik olmak üzere toplam 5 milyon 544 bin 260 ton hububat alımı yapılarak üreticilere 4,2 milyar lira ödeme yapıldı. Ayrıca 116 bin ton emanet buğday, 64 bin ton emanet arpa ve 19 bin ton mısır olmak üzere toplam 199 bin ton emanet hububat alımı yapıldı. TMO, 2015 yılı hububat ve mısır üretiminde gerçekleşen yüksek rekolteye rağmen kendisine arz edilen ürünün tamamını alarak üreticiyi mağdur etmemiştir. 2015/2016 döneminde 22 Mart 2016 tarihi itibarıyla 2,6 milyon ton ürün satışı yapılırken, kuruluşumuzun stoklarında 5 milyon ton ürün bulunmaktadır.”
TMO Genel Müdürü Karayama, haşhaş ekimine BM tarafından belirlenen 13 ildeki 700 bin dekarlık limit dahilinde izin verildiğini, geçen yıl için çizilmemiş haşhaş kapsülü alım fiyatının kilogram için 3,95 lira olarak belirlendiğini aktardı.
Geçen yıl haşhaş kapsüllerinin morfin oranına göre alım sistemine geçildiğini belirten Karayama, bu sistem kapsamında kapsül alım fiyatının kilogram başına 5,37 liraya kadar yükselebildiğine dikkat çekti. Karayama, “Bu kapsamda 71 bin 210 üreticiden 30 bin 730 ton çizilmemiş haşhaş kapsülü alımı yapılmıştır. Bunun karşılığında üreticilerimize 118 milyon lira ödeme yapılmıştır.” diye konuştu.
TMO’nun başta hububat olmak üzere faaliyet alanındaki ürünlerle ilgili olarak daha etkin, dinamik ve çağın gereklerine uygun bir “müdahale kurumu” şeklinde yeniden yapılandırılmasına yönelik çalışmaların devam ettiğini belirten Karayama, ayrıca lisanslı depoculuğun yaygınlaştırılması çalışmalarının da sürdürüldüğünü bildirdi.
Karayama, Ekmek İsrafını Önleme Kampanyası kapsamında ise 806 farklı kurum ve kuruluşla 856 etkinlik gerçekleştirildiğini anlattı.
Sunumun ardından milletvekillerinin konuşma ve sorularına geçildi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in listede isimleri bulunduğu halde toplantıya katılmayanların olduğunu belirtmesi üzerine Karayama, “Görev değişikliği oldu. İdarede zaman zaman bu tür değişiklikler olabiliyor. Liste güncellendi ama galiba sayın vekile ulaşmadı.” dedi.
Gürer, TMO’da en üst noktadaki kişilerin “Paralel Yapı” ile bağlantılı bulunarak görevden alınmalarının kurumun işleyişinde sıkıntıya yol açıp açmayacağını sordu.
1999-2004 yılları arasında TMO Genel Müdürlüğü görevinde bulunduğunu belirten MHP Adana Milletvekili Mevlüt Karakaya ise TMO’nun tarım ürünleri müdahale kurumuna dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı.
Karayama, alımlarla müdahaleye devam edeceklerini, lisanslı depoculuğun artırılmasına yönelik çalışma yaptıklarını anlattı.
AK PARTİ Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Akyürek, randevu sisteminde çiftçinin desteklenmesi, tüccarların önünün kesilmesi gerektiğini ifade etti.
AK PARTİ Kırşehir Milletvekili Salih Çetinkaya, kurum zararlarının karşılanması halinde çiftçiye fayda sağlanacağına işaret etti.
CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar, TMO’da geçen haftaki görevden almaların gerekçelerini ve bu kişilerin şu anda ne iş yaptıklarını sordu. Karayama, görevden alınanlardan 3 yılı dolduranların müfettiş, diğerlerinin ise araştırmacı olarak görevlerine devam ettiklerini kaydetti.
Görüş ve önerilerin sunulmasından sonra, TMO’nun 2013 ve 2014 yılı bilanço hesapları ibra edildi.
Daha sonra AOÇ Müdür Vekili Uğur Erdem, komisyondaki sunumunda, Atatürk’ün AOÇ’yi 1925-1937 yıllarında bizzat yönettiğini ve 1937 yılında hazineye hediye ettiğini anlattı. AOÇ’nin bugünkü arazi varlığının 33 bin 256 dekar olduğunu bildiren Erdem, toplam ağaçlandırılan alanın arazi varlığının yüzde 67’sine takabül ettiğini bildirdi. Erdem, “Yeni park ve rekreasyon alanlarının eklenmesiyle AOÇ arazisinin yüzde 73’üne tekabül eden 24 bin 325 dekar alan orman, park ve rekreasyon alanı olarak halkımızın hizmetine sunulmuş olacak.” diye konuştu.
AOÇ’de 326’sı kadrolu, 169’u ise hizmet alımı yoluyla istihdam edilen toplam 495 personelin görev yaptığına işaret eden Erdem, öte yandan 2015 yıl sonu itibarıyla Müdürlük bünyesindeki 144 kiralık alanın, 81’inin devlet kurum ve kuruluşlarına, 63’ünün ise gerçek ve tüzel kişilere kiralandığına değindi.
Uğur Erdem “AOÇ Müdürlüğü bütün yatırım ve cari harcamalarını kendi öz kaynaklarıyla karşılamakta, devletten hiçbir ödenek almamaktadır. AOÇ Müdürlüğünün sermayesi 500 lira olup, 2016 yılı bütçesi 115 milyon liradır. 2013 yılı karı 9 milyon 943 bin 344 lira, 2014 yılı karı 4 milyon 763 bin 379 lira ve 2015 yılı karı 17 milyon 791 bin 625 liradır.” ifadesini kullandı.
Sunumun ardından milletvekillerinin değerlendirme ve sorularına geçildi.
CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar, “AOÇ konusunda en sorunlu yer Ankara Büyükşehir Belediyesi. Belediye, taahhütlerinin hiçbirini yerine getirmedi. Ankara Büyükşehir Belediyesi ile yapılan protokollere dikkat etmeniz gerekiyor. Yargı kararları aleyhine protokoller yapmayın. ‘Biz yapalım, sonradan gücü yeten yıksın’ diye bir anlayış gelişti. Bu doğru değil.” dedi.
AOÇ arazilerinin Ankaralılar için önemli olduğuna dikkati çeken Akar, kaliteli ve lezzetli AOÇ ürünlerinin TBMM restoranlarında da ikram edilmesi için Meclis Başkanlığına öneride bulunulması gerektiğini ifade etti.
MHP Adana Milletvekili Mevlüt Karakaya, AOÇ’nin ambleminin Elmacık marka sularda kullanıldığını anımsatarak, aslında sözü edilen firma ürünlerinde AOÇ’nin denetiminin bulunmadığını, bu konuda tüketicilerin bilgilendirilmesi gerektiğini kaydetti.
Görüş ve önerilerin sunulmasından sonra, AOÇ’nin 2013 ve 2014 yılı bilanço hesapları ibra edildi.