Uluslararası tarımsal gıda emtia fiyatları Haziran’da düşüş gösterdi ve böylece 2018’de fiyatlarda ilk defa gerileme yaşanmış oldu. Fiyatlarda küresel üretim beklentilerinin düşük olmasına rağmen yaşanan azalma, ticaret politikası anlaşmazlıklarının piyasalar üzerinde etkili olduğuna işaret ediyor.
FAO Gıda Fiyat Endeksi Haziran’da 173.7 puan ortalamasında oluşarak Mayıs’taki seviyesinin yüzde 1.3 altında gerçekleşti. Endeksteki gerilemenin temel sebebi buğday, mısır ve soya fasulyesinden yapılanlar da dahil olmak üzere bitki yağlarının başlangıç fiyat kotasyonlarının önceki aya göre daha düşük seviyelerde oluşmuş olması.
FAO Gıda Fiyat Endeksi belirli gıda maddeleri seçilerek oluşturulan bir emtia sepetindeki ürünlerin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimin ölçümüyle belirleniyor.
FAO Hububat Fiyat Endeksi Haziran’da yüzde 3.7 oranında düşüş gösterdi. Temel tahılların hasat olanaklarına dair öngörülerdeki olumsuz tabloya rağmen, uluslararası mısır ve buğday fiyatlarında, artan ticaret gerilimlerinin etkisiyle “görece ani düşüşler” yaşandı. Pirinç fiyatları ise yükseldi.
FAO Bitkisel Yağ Endeksi Mayıs’taki ölçüme göre yüzde 3 gerileme kaydederek son 29 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Palm, soya fasulyesi ve ayçiçeği yağı fiyatlarının tümünde düşüş izlendi.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında yaşanmakta olan ticaret politikası anlaşmazlıklarının daha sık gündeme gelmesi, başta soya fasulyesinde olmak üzere, ABD çıkışlı ihraçların fiyatları üzerinde belirgin baskı oluştururken, doların güçlü seyri fiyatların aşağı yönlü hareketini hızlandırdı.
FAO Süt Ürünleri Endeksi yüzde 0.9 oranında geriledi. Avrupa Birliği ve ABD’de peynir ihraç olanaklarının artmasıyla bu ürünün fiyat kotasyonlarında izlenen ve Yağsız Süt Tozu fiyatlarındaki artışın etkisini karşılamanın ötesine geçen seviyelerde gerçekleşen düşüş, azalmanın temel sebebini oluşturdu.
FAO Et Fiyat Endeksi Mayıs’ta küçükbaş ve domuz et değerlerindeki yükseliş dalgasının etkisiyle yüzde 0.3 artış gösterdi.
FAO Şeker Fiyat Endeksi yüzde 1.2 yükseldi. Böylece, son altı ayda yaşanan ve dünyanın en büyük şeker üretici ve ihracatçısı olan Brezilya’da, yağış azlığının şeker kamışı hasat ve üretimini olumsuz etkileyeceğine yönelik kaygılardan kaynaklanan ardışık düşüş tablosu tersine çevrilmiş oldu.
FAO hububat üretim ve stok seviyelerinde düşüş bekliyor
FAO Haziran’da yıllık dünya toplam hububat üretim seviyesine dair tahminini güncelledi. Yeni tahmine göre 2018’de hububat üretimi 2 586 milyon ton seviyesinde, yani rekor üretim hacmine ulaşılan 2017’deki rakamların 65.4 milyon ton ya da yüzde 2.4 altında gerçekleşecek.
FAO’nun yine bugün yayınlanan Tahıl Arz ve Talep Özeti’ndeki tahmin geçen ay öngörülen seviyenin 24 milyon ton altında. Bu güncelleme çoğunlukla Avrupa Birliği’nde buğday ve Rusya ile Ukrayna’da buğday ve iri taneli üretim seviyelerinin düşük gerçekleşeceğine dair tahminlere dayanıyor.
Küresel hububat kullanımının 2018/19’da 2 641 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Kullanımın yeni üretimden hızlı artmasıyla, geçen beş sezon boyunca biriken üründen oluşan dünya hububat stoklarının sezon başlangıç seviyelerine göre yaklaşık yüzde 7 oranında aşağıya çekilmesi beklenebilir.
Böylece dünya ölçeğinde hububat stok kullanım oranı yüzde 30.6’dan yüzde 27.7 seviyesine gerileyerek dört senedir ilk defa düşüş göstermiş olacak. Ancak kullanım oranının yine de 2007/08 sezonunda yaşanmış olan ve rekor alt seviyeyi temsil eden yüzde 20.4’ün çok üstünde gerçekleşmesi bekleniyor.
Envanterdeki azalmanın başta mısır stoklarındaki düşüşten kaynaklanması beklenirken, pirinç stoklarının ise üçüncü ardışık sene için yükselmesi olasılık dahilinde.
Hububatta küresel ticaretin 2018/19’da da güçlü olacağı ve 2017/18’in rekora yakın seviyelerinde gerçekleşmesi bekleniyor.