Küresel gıda fiyatları Ağustos ayında düşerken bunda alışılmışın dışında bol tahıl hasadı ihtimalinin iri taneli stokları arttırma beklentisi etkili oldu.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi Temmuz ayına göre yüzde 1.3 düşerek Ağustos ayında 176.6 puan olarak gerçekleşti. Bunda en büyük rolü FAO Tahıl Fiyat Endeksi’nin yüzde 5.4 düşmesi oynarken bu durum Karadeniz bölgesinde üretim beklentileri iyileşirken buğday fiyatlarında keskin bir düşüş olarak yansıdı.
FAO küresel tahıl üretim tahminlerini 2 bin 611 milyon tona yükseltirken bu tüm zamanların rekoru anlamına geliyor. Bugün açıklanan son FAO Tahıl Arz ve Talep Özeti’ne göre küresel tahıl stokları 2018 sezonunun kapanmasıyla tüm zamanların en yüksek değerine erişecek.
Yeni tahminler daha geniş buğday hasadına işaret ederken bunda Rusya Federasyonu’ndaki iyileşen üretim beklentilerinin Kanada ve ABD için yapılan düşüş revizyonlarını dengelemekten daha fazla olmasının etkisi var. Ayrıca bunda Brezilya ve Rusya Federasyonu’ndaki yüksek mısır ve arpa üretimi de rol oynadı. FAO’ya göre küresel pirinç üretimi 2017 sonunda yeni bir rekora ulaşacak.
Fiyatlarda hafif düşüş
FAO Gıda Fiyat Endeksi’nin Ağustos ayında biraz düşmesiyle üç aydan beri süren yükseliş de sona erdi. Ancak buna rağmen uluslararası pazarlarda tahıl, bitkisel yağ, süt ürünleri, et ve şekerden oluşan beş ana gıda maddesinin fiyatları ve ticareti takip edilerek belirlenen endeks geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 6 yukarıda gerçekleşti.
Tahılların yanında FAO Et Fiyat Endeksi Ağustos aynında yüzde 1.2 düşerken FAO Şeker Fiyat Endeksi Brezilya, Tayland ve Hindistan’da önde gelen üreticilerin lehte hasat beklentilerinin etkisi ve Çin ve Hindistan’ın koyduğu yüksek gümrük tarifelerinin gölgesinde gerçekleşen zayıf uluslararası talep sebebiyle yüzde 1.7 düştü.
Ancak FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi palm, soya ve ayçiçeği yağındaki artan tekliflerin etkisiyle yüzde 2.5 arttı. FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi de tereyağına Avrupa ve Kuzey Amerika’daki yüksek talep sebebiyle Temmuz ayına göre yüzde 1.4 yükseldi.
Küresel stok ve ticarette keskin artışlar
FAO’nun yeni tahmini ayrıca buğday ve pirinç gibi tahılların gıdada daha büyük kullanımına işaret ederken iri tanelilerin hayvan yemi olarak kullanımının da tüm zamanların en yüksek değerine ulaşması öngörülüyor.
Dünya tahıl stoklarının 719 milyon tonluk yeni bir rekor kırması bekleniyor. Bu da sezon açılırken zaten en yüksek değerine ulaştığı noktadan yüzde 2’lik bir artış anlamına geliyor. Rusya Federasyonu’ndaki buğday ve Brezilya’daki mısır stoklarının da belirgin şekilde artması bekleniyor.
Dünya tahıl ticaretinin yüzde 2’nin üzerinde genişleyerek 403 milyon tona varması bekleniyor ki, bu da yeni bir rekor demek. Çin, Brezilya, Avrupa Birliği, İran İslam Cumhuriyeti ve Meksika’dan beklenen sağlamlaştırıcı ithalat talebinin etkisiyle FAO’nun son öngörüsü bir öncekinden 8 milyon daha yüksek gerçekleşti.