Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Eyüp Gümüş imzasıyla illere gönderilen “Aktarlar, Baharatçılar ve Benzeri Dükkânlar Genelgesi” ile birçok yasak hayata geçirildi. Buna göre bitkisel ürün satacak aktarlar, il sağlık müdürlüklerinden izin belgesi alacak. Aktarlar bitkisel karışım hazırlayamayacak, işyerlerine, sattıkları ürünlere ilişkin sağlık iddiaları taşıyan yazı, slogan vb asamayacak.
Sağlık Bakanlığı yayınladığı yeni genelge ile aktarlar, baharatçılar ve benzeri işletmelerin uyması zorunlu yeni düzenlemeleri hayata geçirdi. Düzenlemeler, ‘aktarlarda bitkisel karışım hazırlanmaması’ gibi pek çok yasağı beraberinde getiriyor.
Yine genelge ile Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun hazırladığı liste kapsamında 71 bitkisel ürünün aktarlarda satışı da yasaklandı.
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Eyüp Gümüş imzasıyla illere gönderilen 2016/8 Sayılı ve 14 Mart 2016 tarihli “Aktarlar, Baharatçılar ve Benzeri Dükkânlar Genelgesi” ile getirilen yeni düzenlemeler ve satışına yasak getirilen ürünler şu şekilde:
Aktarlar, Baharatçılar ve Benzeri Dükkanlar – GENELGE 2016/ 8
Aktar, baharatçı ve benzeri dükkanların sağlık ve hijyen kurallarına uygun şekilde faaliyet göstermesinin temini bakımından faaliyetlerini aşağıda belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yürütmeleri gerekmektedir.
1) Bitkisel drog vb. ürün satışı yapacak aktar, baharatçı ve benzeri dükkanlar İl Sağlık Müdürlüğüne müracaat ederek il sağlık müdürlüğü tarafından düzenlenen izin belgesine istinaden bu ürünlerin satışını yapabilir.
2) Aktar, baharatçı ve benzeri dükkanlarda bulunan anorganik, organik madde, bitki ve drogların kapalı ve muhafazalı kaplarda saklanması ve müşteriye hijyenik şartlarda sunulması gerekir.
3) Tarım ilaçları ve insan sağlığına zarar veren veya verebilecek olan kimyasal maddelerin bu dükkanlarda satılması yasaktır.
4) İnsektisitler ancak orijinal ambalajlarında olmak şartı ile satılabilir.
5) Dükkanların vitrinlerinde; kimyasal bitkisel madde ve drogların kullanılışı ile ilgili etiket, ilan veya benzeri yazı bulunamaz.
6) Özel ambalajlarında bulunan ve satılmasına izin verilmiş olan drogların ambalajlarında farmakolojik etkisi ile ilgili bilgiye yer verilemez. (Örneğin; Nane, adaçayı, ıhlamur gibi bitkilerin ambalajlarında etki ve kullanılışla ilgili herhangi bir ifade bulunmayacaktır.)
7) Bozulmuş ve insan sağlığına zararlı drog ve benzeri maddelerin satışı yapılamaz.
8) Bu dükkanlar da hiçbir bitkisel karışım yapılamaz, bunların sıvı veya katı preparatları hazırlanamaz ve satılamaz.
9) Satılan bütün drogların Türkçe ve Latince bir listesinin bu dükkanlarda bulundurulması gerekir. Drogların üzerinde hangi bitkiye ait olduğunun Türkçe ve Latince doğru olarak yazılması yanlış isimlerle yapılan satışları önleyecektir.
10) Aktarlarda, baharatçılarda ve benzeri dükkanlarda satılması yasak ve tehlikeli olan maddeler bu Genelge ekinde yer almaktadır. Satılması yasak ve tehlikeli maddelerle ilgili liste dışında dahi olsa, insan sağlığına zarar verecek miktarlarda etkili maddeler içeren droglar satılamaz.
11) İl Sağlık Müdürlükleri tarafından yapılan kontrol ve denetimlerde izinsiz satışı yapılan ürünlerin olduğu veya yukarıda belirtilen usul ve esaslara aykırı davranıldığı tespit edilir ise, fiilin niteliğine göre ilgili mevzuat hükümleri gereğince işlem yapılacaktır.
12) Aktarlar, Baharatçılar ve Benzeri Dükkanlar için düzenlenen Satış İzin Belgesi (Bitkisel Droglara Mahsus)’nin bir nüshası il sağlık müdürlüğü tarafından Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbı Cihaz Kurumu’na gönderilir. Söz konusu iş yerlerinin açılış, kapanış ve satış izin belgesi iptali ile ilgili işlemler hakkında Kuruma resmi yazı ile bilgi verilecektir.
AKTARLARDA, BAHARATÇILARDA VE BENZERİ DÜKKANLARDA SATILMASI MAHZURLU VE TEHLİKELİ OLAN MADDELER
- Bulbus scillae (Adasoğanı) ve preparatlan
- Cantharide (Kantarit, Kuduz Böceği) ve prep.
- Creosotum (Katran ruhu, Kreozot)
- Floş Cinae (Horasani, S.Contra) ve prep.
- Floş Pyrethri (Pire Otu) ve prep.
- Folia Belladonnae (Güzel avrat otu) ve prep.
- F. Digitalis (Digitalis, Yüksük otu) ve prep.
- F. Hyoscyami (Banotu) ve prep.
- F. Jaborandi (Jaborandi yaprağı) ve prep.
- Folia Stramonii, Flores Stramonii (Tatula yaprak ve çiçeği) ve prep.
- Fructus Coculi (Balık otu) ve prep.
- Fr. Colocynthi (Ebu Cehil Karpuzu) ve prep.
- Fr. Ecbali Elaterii (cirtatan, eşek hıyarı.), usaresi tozu ve diğer prep.
- Fr. Papaveris (Haşhaş), şurubu ve diğer prep.
- Cummi Guttae (Patalomba, Katalamba)
- Herba Belladonnae (Güzel Avrat otu) ve prep.
- 17.H. Cannabis (Kenevir, Kendir), F. Cannabis ve prep
- H. Conii (Baldıran) ve prep.
- H.Rutae (Sedef otu), Fİ. Rutae ve prep.
- Oleum Cheropodii (Kenepod esansı)ve prep.
- O. Ricini (Hint yağı)
- Opium ve prep.
- Podophyllinum (Podofılin)ve podofilotoksin ve prep.
- Radix Ipecacuanhae (Altm kökü) ve prep.
- R. Pyrethri (Pire Otu) ve prep.
- Rhizoma Pilicis (Erkek Eğrelti otu) ve prep.
- Rh. Hellebori (Çöpleme) ve prep.
- Secale Cornutum (Çavdar mahmuzu) ve prep.
- Semen Calabar (Kalabar baklası) Ve prep.
- S. Colchici (Çiğdem) ve prep.
- S. Crotonis (Kroton tohumu), o.Crotonis (Yağı, Habb el milük yağı)
- S. Ricini (Hint yağı bitkisi tohumu, Bezr-i hırva)
- S. Sabadillae (Bit otu, papaz otu) ve prep.
- S. Straphisagriae (Bit otu) ve prep.
- S. Strychni (ve diğer Strychnos türlerinin tohumları-kargabüken, inyas baklası) ve prep.
- Summitates Sabinae (Kara ardıç) ve prep.
- Tubera Aconiti (Kurtboğan) ve prep.
- Radix Mandragorae (Adam-Adem otu) ve prep.
Anorganik, organik Maddeler ve Diğerleri
- Acidum Chlorhydricum (hidroklorik asit) ve tuz ruhu,
- A. Hydrocyanicum (hidrosiyanik asit) ve bil.
- A. Oxalicum (okzalik asit)
- A. Phosphoricum (Fosforik asit)
- Acidum Sulfuricum (Sülftırik asit)
- A. Nİtricum (Nitrik asit)
- Aconitum (Akonitin) ve tuzlan
- Ammonium (Amonyak)
- Aqua Laurocerasi (Taflan suyu) ve prep.
- Arqenti nitras (Gümüş nitrat) ve cehennem taşı.
- Arsenicum (Arsenik) ve bil.
- Atropinum (Atropin) ve bil.
- Aurum (Altın) bileşikleri
- Bromum (Brom) ve bil.
- Cupri Sulphas (Göztaşı) ve diğer bakır tuzlan.
- Chloralum
- Chloroformum
- Digİtalinum (dijitalin) ve benzeri kalp heterozitleri
- Deli Balı
- Hydrargyrum (Civa) vebil.
- Ergo alkaloitleri.
- Lodum (iyot) vebil.
- Iodoformium (iyodoform)
- Plumbum (Kurşun) ve bileşikleri
- Picrotoxium (Pikrotoksin) ve benzeri maddeler
- Pilocarpinum (Pilokarpin) ve bil.
- Phosphorum (Fosfor) ve bil.
- Potassii stibyli tartaras (Potasyum antimon tartarat, kusturucu tartar) ve prep.
- Potasii Chloras (Potasyum klorat)
- Phenolum (Fenol)
- Spiritus Aetheri (Lokman ruhu)
- Stryohninum (Striknin ve Brusin benzeri maddeler)
- Zincum (Çinko) ve bileşikleri