Küresel gıda fiyatları Eylül ayında az oranda yükseldi. Bu yükselişte, büyük ölçüde bitkisel yağ ve bir miktar da süt ürünlerindeki fiyat artışları etkili oldu; taneli tahılların fiyatlarındaki düşüş ise dengeleyici bir rol oynadı.
FAO Gıda Fiyat Endeksi Eylül ayında 178,4 puan olarak ölçülürken bu oran Ağustos ayına göre yüzde 0,8 ve geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre ise yüzde 4,3 artış anlamına geliyor.
FAO Gıda Fiyat Endeksi uluslararası pazarlarda tahıl, bitkisel yağ, süt ürünleri, et ve şekerden oluşan beş ana gıda maddesinin fiyatları ve ticareti takip edilerek ölçülüyor.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi yüzde 4,6 yükseldi. Soya, kolza ve ayçiçek yağının değerinin yükselmesine rağmen bu artış büyük ölçüde palm yağı fiyatlarından kaynaklandı.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi de Ağustos ayına göre yüzde 2,1 yükseldi. Avustralya, Yeni Zelanda ve Avrupa Birliği’ndeki arz kısıtlamalarının görüldüğü bir zamanda tereyağı ve peynir fiyatları bu artışta rol oynadı. Et fiyatları ise büyük ölçüde değişmedi.
Güçlü arz ve hasat beklentisi mısır ve buğday fiyatlarını düşürürken FAO Tahıl Fiyat Endeksi yüzde 1 düştü. FAO devam eden sezonda tahıl üretiminin rekor seviyede gerçekleşmesini bekliyor.
FAO Şeker Fiyat Endeksi ise Eylül ayında değişmedi, ancak geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 33 altında seyretti. Bunda tüm dünyada aşırı arz ve düşen talepler etkili oldu.
Tahıl stokları yeni bir rekora gidiyor
FAO 2017 küresel tahıl üretim tahminlerini yeniden güncelledi. Bugün açıklanan Tahıl Arz ve Talep Özeti’ne göre 2017’de 2612 milyon ton tahıl üretimi öngörülüyor; bu da 2016’da kırılan rekorun neredeyse 7 milyon üstünde.
Eylül ayının tahminleri Avrupa Birliği ve Rusya Federasyonu’nda güçlü buğday üretimi eğilimi ve Çin ile ABD’de beklenen mısır üretiminden dolayı güncellendi. FAO 2017’de 750,1 milyon ton buğday, 1361 milyon ton iri taneli tahıl ve 500,7 milyon ton hasat öngörüsünde bulunuyor.
FAO 2018 sezonunun kapanmasıyla dünya tahıl stoklarının 720,5 milyon dolaylarında yeni bir rekora ulaşacağını tahmin ediyor. Bu; olası fiyat yönünün bir göstergesi olan stok kullanım oranını yüzde 27 yapacak. Bu da 10 yıl önce yüzde 20 ile gördüğü tarihi düşük seviyesinden epeyce üzerinde olacağı anlamına geliyor. Çin ve Rusya’daki önemli stok güçlenmesinin etkisiyle bu oran buğday için yüzde 34,6 ile daha bile yüksek.
Dünya tahıl ticaretinin ise biraz yükselerek 403 milyon ton ile yeni bir rekora erişmesi bekleniyor. Bunda Çin, Avrupa Birliği ve İran İslam Cumhuriyeti’nin büyük çaplı mısır ithalatları etkili olacak. Rusya’nın dünyanın en büyük buğday ihracatçısı olarak rolünü pekiştirmesi öngörülürken Brezilya’nın da dünya ticaretinde genişlemesi beklenen iri tanelilerden en fazla yararlanan ülke olması bekleniyor.