İngiltere Sağlık Bakanlığı uzun zamandır beklenen Obezite Aksiyon Planını yayımladı. Aksiyon Planı bir yandan obezite ile mücadele için şeker konusuna ağırlıklı olarak yer vermesi bir yandan da çocuklara yönelik reklamlar konusuna hiç yer vermemesi nedeniyle eleştirilerin hedefi haline geldi. Yoğun bir şekilde eleştirilen Aksiyon Planı ayrıca İngiltere’de yeni bir etiketleme sistemi uygulanabileceğinin de sinyallerini veriyor.
İngiltere Sağlık Bakanlığı tarafından geçen yıl yayımlanması beklenen ancak bir yıl içerisinde defalarca ertelenen “Çocukluk Çağı Obezitesi Aksiyon Planı” geçen hafta yayımlandı. Aksiyon planı, İngiltere’de hızla artış gösteren obezite ile mücadele konusunda İngiltere hükümetinin hedeflerini ve bu hedefler doğrultusunda almayı planladığı aksiyonları ortaya koyuyor. Aksiyon planı doğrultusunda atılacak adımlar ile İngiltere’de çocukluk çağı obezite oranının gelecek 10 yıl içerisinde ciddi oranda azaltılması hedefleniyor.
Ancak hükümet tarafından açıklanan aksiyon planı hem ele alınan hem de ele alınmayan konular nedeniyle yayımlanmasının ardından kısa sürede eleştirilerin hedefi haline geldi.
Şeker vergisi
Aksiyon planında İngiltere’de çocukluk çağı obezitesi ile mücadelede atılacak ilk önemli adımın şekerli içeceklere vergi uygulanması olduğu belirtiliyor. Ancak daha önce uygulandığı ve uygulanması planlanmış olan ülkelerde de tartışmalara neden olan şekerli içecek vergisi uygulaması İngiltere’de de yoğun bir şekilde eleştiriliyor.
Şeker vergisinin çocukluk çağı obezitesi ile mücadelede bir katkısı olmayacağını savunan İngiltere Alkolsüz İçeceler Derneği Başkanı Gavin Partington; “Ülkemizin karşı karşıya olduğu ekonomik belirsizlik koşullarında, analistlerin binlerce kişinin işini kaybetmesine neden olacağı ve yine de obezite oranı üzerinde anlamlı bir etkisi olmayacağı tahmininde bulundukları bir uygulamayı hükümetin devam ettirme kararından dolayı üzgünüz.” açıklamasında bulundu.
Şeker azaltımı
İngiltere hükümeti daha önce yaptığı açıklamalarda çikolata, pasta, kek gibi diğer şekerli ürünlere, şekerli içeceklerde olduğu gibi benzer bir vergi uygulama ile ilgili planları olmadığını açıklamıştı. Ancak Aksiyon Planında bu ürünler çocukların şeker alımına en fazla katkı sağlayan ürünler olarak değerlendiriliyor.
Bu nedenle Aksiyon Planında bu ürünlerin şeker içeriğinin endüstri tarafından gönüllü olarak 2020 yılına kadar %20 oranında azaltılması çağrısında bulunuluyor.
Aksiyon Planında tek bir besin maddesine bu denli yoğun bir şekilde odaklanılmasını eleştiren Avrupa Çikolata, Bisküvi ve Şekerleme Endüstrileri Derneği (CAOBISCO) Genel Sekreteri Sabine Nafziger; “obezitenin temel nedeni aşırı kalori alımı iken, şekerin rolüne bu denli yoğun bir şekilde odaklanılması bu konuda faydalı bir yaklaşım değil.” açıklamasında bulundu.
Beslenme konusunda eğitimin en önemli nokta olduğuna dikkat çeken Nafziger ayrıca dernek üye şirketlerinin ürettikleri ürünlerin dengeli bir beslenmenin parçası olarak beslenmede yer alması için çalıştıklarını belirtti.
Reklamlar
Aksiyon Planı bir yandan şeker konusuna ağırlıklı olarak yer verdiği için eleştirilirken bir yandan da çocuklara yönelik gıda pazarlama ve reklamcılık faaliyetlerine bir sınırlama getirmediği için eleştiri oklarının hedefi oldu. Aksiyon Planında tuz, yağ ve şeker oranı yüksek olan gıdaların televizyon, internet ve sosyal medya yoluyla çocuklara yönelik reklamları konusunda hiç yer verilmiyor.
Çocukların sağlıksız gıda reklamları karşısında korunmasına yönelik bir aksiyon alınmamış olmasını “kaçırılmış bir fırsat” olarak değerlendiren İngiltere Obezite Sağlık Birliği; “Sağlıksız gıda ve içecek reklamlarının çocukların ve ailelerinin sağlıklı tercihler yapmalarını oldukça zorlaştırdığını ve tükettikleri gıdaları oldukça etkilediğini bilimsel kanıtlar ortaya koyuyor” açıklamasında bulundu.
İngiltere Kanser Araştırmaları Başkanı Sör Harpal Kumar da sağlıksız gıdaların pazarlamasına kısıtlamalar getirilmesi gerektiğini belirtti. Kumar; “Eğer bir fark yaratabilmek istiyorsak çocukları bu gıda reklamlarından korumak için daha güçlü aksiyonlar almalıyız. Hükümetin konuyu bu açıdan değerlendirmemesi kabul edilemez.” açıklamasında bulundu.
Yeni bir etiket uygulaması mı geliyor?
Tüketicilerin daha sağlıklı tercihler yapabilmesi için satın aldıkları ürünler ile ilgili bilgilere erişiminin önemine değinilen Aksiyon Planında, İngiltere’de uygulanan ve günümüzde İngiltere’de satışa sunulan gıdaların üçte ikisinin ambalajları üzerinde yer alan trafik ışığı etiketleme sisteminin bu açıdan önemli bir yere sahip olduğuna da dikkat çekiliyor. Ancak obezite ile mücadele kapsamında şeker tüketimi konusuna ayrı bir önem veren hükümet gıda ürünleri içerisinde yer alan şeker miktarını daha açık bir şekilde gösterebilecek bir etiketleme sistemi getirmeyi planlıyor.
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma kararının etiket uygulamaları konusunda hükümete daha fazla esneklik sağlaması bekleniyor. Bu doğrultuda Aksiyon Planına göre ürünlerin şeker içerdikleri şeker miktarının kaç kaşık şekere denk olduğu ürün ambalajları üzerinde yer alacak resimler ile tüketicilerin bilgisine sunulabilir.