Avrupa Birliği ülkelerinden şekerli içeceklere ek vergi uygulamasına başlayacak ülkeler arasına İspanya ve Estonya da katılıyor
İspanya Ekonomi Bakanı Cristobal Montoro hükümet bütçe planları dahilinde ülkede alkol, tütün mamullerine uygulanan ek vergiyi arttırmanın yanı sıra şekerli içeceklere de ek vergi uygulamayı planladıkları açıkladı. İspanya’da şekerli içeceklere ek vergi uygulamasına gelecek yıl başlanması planlanıyor. Estonya hükümeti de şekerli içeceklere ek vergi uygulamayı planladıklarını Eylül ayında açıklamıştı ancak vergi uygulamasına ne zaman başlanacağı şimdilik açıklanmadı. Estonya hükümetinin bu konuda gerçekleştirdiği ön analizin 2017 yılı Mart ayında tamamlanması bekleniyor.
İspanya’da şekerli içeceklere yönelik uygulanacak ek vergi ile ilgili detaylar henüz belirsizliğini koruyor ancak Ekonomi Bakanı Monitoro, vergi uygulaması ile ülkede şekerli içecek tüketimini azaltmayı hedeflediklerini açıkladı. İspanya’da sadece şekerli içeceklere ek vergi uygulaması ile 2017 yılında 200 milyon avro civarında bir meblağın hükümet kasasına gireceği tahmin ediliyor.
İspanya Alkolsüz İçecek Üreticileri Derneği Anfabra, gelecek yıl başlanması planlanan vergi uygulaması ile ilgili yaptıkları açıklamada konu ile ilgili memnuniyetsizliklerini belirtti.
İspanya’da yetişkinlerin %23’ü obez, %39,4’ü ise aşırı kilolu (2011 yılı rakamları).
Estonya Avrupa Birliği içerisinde en yüksek obezite oranına sahip ülkeler arasında yer alıyor. 16-64 yaş arası nüfusun yarısından fazlası (%52) obez ya da aşırı kilolu (2014 yılı rakamları). Bu oranın 1992 yılı ile karşılaştırıldığında %10 artış sergilediği görülüyor.
İçecek sektörünün vergi uygulaması ile ilgili gelişmelerden medyada yer alan haberler vasıtasıyla bilgi sahibi olduğunu belirten Anfabra Derneği; “Gelişmelerden dolayı üzüntü içerisindeyiz, sektör ile iletişime geçilmedi. Endüstrimiz iletişime açık olduğunu ve çözüm arayışında olduğunu her zaman göstermiştir.” açıklamasında bulundu.
Dernek, endüstrinin geçen on yıl içerisinde şekerli içeceklerde bulunan şeker miktarını %23 oranında azalttığını ve şeker kullanımının daha da azaltılması için gönüllü taahhüt verilmesi konusunda Sağlık Bakanlığı ile birlikte çalıştıklarını açıkladı.
Estonya
Estonya hükümeti 2019 yılına kadar yüksek miktarda şeker içeren içeceklere ek vergi uygulamaya başlayacağını açıkladı.
Estonya Sosyal Politikalar Bakanlığı sözcüsü yaptığı açıklamada verginin tam olarak ne zaman ve ne şekilde uygulanacağına ve uygulamanın hangi ürünleri kapsayacağına tam olarak karar verilmediğini belirtti. Bakanlık sözcüsü ayrıca Ekonomi Bakanlığının bir teklif üzerinde çalışmakta olduğunu ve Ekonomi Bakanlığının vergi uygulamasının etki analizi ile ilgili Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından hazırlanan raporu değerlendireceğini açıkladı.
Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve diğer ülkelerdeki uygulamalardan örnekler de içeren rapor, çocukluk çağı obezitesi ile mücadele konusunda farklı politika seçenekleri sunuyor. Raporda şekerle tatlandırılmış içeceklere ek vergi uygulanması dışında sağlıksız gıdaların reklamlarının kısıtlanması, ambalaj üzeri etiketler, okullarda eğitim programları gibi farklı seçeneklere yer veriliyor.
Raporda şekerli içecek vergisinin etkisinin azami seviyeye çıkarılabilmesi için verginin ürün fiyatının en az %10-15 oranında olması gerektiği belirtiliyor.
Raporun sonuç bölümünde, sunulan politika seçeneklerinin birbirlerini tamamladığı ve tüm seçeneklerin bir arada uygulanması durumunda sağlık açısından daha iyi sonuçlar alınacağı belirtiliyor.
Avrupa Şekerli İçecek Dernekleri Birliği (UNESDA) sözcüsü yaptığı açıklamada ellerinde hem İspanya hem de Estonya vergi uygulaması ile ilgili yeterli detay bulunmadığını ancak halk sağlığı ile ilgili hedeflere ulaşmak amacıyla vergi uygulanmasını genel olarak etkili bir yol olarak desteklemediklerini belirtti.
Birlik sözcüsü; “Vergi uygulaması her ne kadar vergilendirilmiş ürünün tüketiminin azalmasını sağlasa da tüketiciler benzer içeriğe sahip vergilendirilmemiş ürünlere yönelebilir. Vergi uygulanan ülkelerde vücut kütle endeksi ve aşırı kilo konusunda vergilerin olumlu bir etkisi olduğuna dair bir kanıt görmedik. Ancak uygulamanın ekonomi ve istihdam üzerinde olumsuz etkisi bulunduğuna dair açık kanıtlar bulunuyor. Reformülasyon, inovasyon ve porsiyon kontrolü beslenmede kalorilerin azaltılması için daha etkili yöntemler.” açıklamasında bulundu.