Alkolsüz içecek endüstrisi reformülasyondan etiketlemeye kadar içeceklerdeki kalori miktarını azaltmak için çok çeşitli yöntemler kullanıyor. Peki, dünyada uygulanmakta olan farklı yöntemler neler ve bu yöntemler nasıl uygulanıyor?
Dünya Sağlık Örgütü verileri 1980’den beri dünya genelinde obezite oranının iki katından fazla arttığını gösteriyor. Alkolsüz içecekler şeker ve kalori içerikleri nedeniyle ana akım medyada genellikle kendilerini ateş hattının ortasında buluyor. Ancak endüstri de boş durmuyor, obezite krizi ile mücadele ediyor.
Tüketicilere seçenek sunabilmek adına daha düşük kalorili ya da kalorisiz ürün sayısının arttırılması girişimlerden sadece biri. Bazı durumlarda standart ürünlerin kalori miktarı reformülasyon yolu ile azaltılıyor.
Besin öğelerinin etiketlerde belirtilmesi ile tüketicilere ne kadar kalori aldıkları ile ilgili bilgi sağlamak amaçlanıyor. Daha küçük ambalajlı ürünler de porsiyon miktarının kontrol altına alınmasına yardımcı oluyor.
Çocukluk çağı obezitesi konusunda kaygıların artması sonucunda çoğu şirket çocukların yoğun olarak bulunduğu yerlerde pazarlama faaliyetlerini durdurmayı kabul etti.
Ancak içeceklerde kalori miktarının azaltılması ile igili engeller de mevcut. Ürünlerde şekerin azaltılması veya kullanılmaması teknik problemleri de beraberinde getiriyor, tüketicilerin bu yeni ürünleri kabullenip kabullenmeyeceği de ayrı bir soru işareti oluşturuyor.
Dünya: Pazarlamaya sosyal medyanın dahil edilmesi
Uluslararası İçecek Dernekleri Federasyonu’nun (ICBA) üyeleri arasında çok sayıda ulusal derneğin yanı sıra Coca-Cola, Dr Pepper Snapple, PepsiCo ve Red Bull gibi şirketler de yer alıyor.
Daha az kalorili içecek seçeneklerinin arttırılması ve daha küçük porsiyonlu seçenekler Federasyonun gözlemlediği çalışmalardan bazıları.
2011 yılında Federasyon, endüstri tarafından tüketicilere daha anlaşılır ve gerçeğe dayalı beslenme bilgisi verilmesi amacıyla ICBA Beslenme Etiketlemesi Rehberi’ni yayımladı.
BeverageDaily internet sitesine açıklamada bulunan Federasyon; “Geçmiş yıllarda Federasyonumuza üye olan dernek ve şirketler ürünlerindeki kalori miktarının tüketiciler tarafından açıkça görülebilmesi amacıyla ürün ambalajlarının ön yüzünde gönüllü olarak kalori etiketlerine yer verme girişiminin geliştirilmesinde ve uygulanmasında yer aldılar. Örneğin Avrupa’da içecek endüstrisi tüketicilerin içeceklerinin kalori miktarının kolaylıkla görmesini sağlayan kalori etiketleri kullanıyor. AB mevzuatı kapsamında bu etiketlerin 2016 Aralık ayına kadar yasal olarak zorunlu değil ancak şirketler mevzuatın da önünde gidiyor.”
“2000 yılından beri 100 ml’lik içeceklerin ortalama kalori miktarı %11,5 oranında azaltıldı.” ICBA
“Etiketlerin olumlu bir etkisi oldu. Günümüzde 100 ml’lik alkolsüz içeceklerin ortalama kalori miktarı 2000 yılına göre %11,5 daha düşük ve alkolsüz içecekler ortalama bir Avrupalının beslenmesinde kalorilerin %3’ünden daha azını karşılıyor.”
Geçen yıl ICBA çocuklara yönelik pazarlama rehberini güncelleyerek sosyal medyayı da rehber kapsamına aldı.
“Üye şirketler, izleyicilerin en az %35’ini 12 yaşından küçük çocukların oluşturduğu çocuklara yönelik medyada pazarlama iletişimine yer vermeme taahhüdünde bulundular. Güncellenen rehberde ayrıca sosyal medyada yer alan şirket yönetimindeki içerikler gibi farklı teknolojiler de yer alıyor. Üyelerimiz kendi mevcut rehberlerini 2015 ICBA Rehberi vasıtasıyla güncelleyecekler ve 2016 yılının sonuna kadar rehberin dünya genelinde uyumlu bir şekilde uygulanmasını sağlayacaklar.”
Amerika: Kaloriler %20 oranında azalacak
Amerika İçecek Derneği (ABA) Amerika’da 2025 yılına kadar kişi başına içeceklerden alınan kalori miktarını %20 oranında azaltmayı hedefliyor.
Dernek; “Amerika’nın önde gelen içecek şirketleri Amerikalıların içeceklerden aldığı kalorileri dengelemesine yardımcı olabilmek için ellerinden geleni yapıyorlar. İçecek endüstrisi olarak artık daha fazla miktarda düşük kalorili ve kalorisiz seçenekler ve daha küçük porsiyonlu ürünler sunuyoruz. Ayrıca tüketicilerin kendileri için doğru tercihleri yapmasına yardımcı olmak amacıyla ambalajlarımızın ön yüzünde kolaylıkla okunabilen kalori bilgisine yer veriyoruz.” açıklamasında bulunuyor.
“2025 yılına kadar kişi başına içeceklerden alınan kalori miktarını %20 oranında azaltmayı kendimize hedef olarak belirledik.” Amerika İçecek Derneği
“En büyük çaplı girişimimiz Daha Sağlıklı Bir Nesil Birliği ile birlikte oluşturduğumuz Dengeli Kaloriler İnisiyatifi. 2025 yılına kadar kişi başına içeceklerden alınan kalori miktarını %20 oranında azaltmayı kendimize hedef olarak belirledik. Bu obezite ile mücadele kapsamında şimdiye kadar bir endüstri tarafından yürütülen en büyük çaplı gönüllü çalışma. Pazarlama yetenekleri, ürün inovasyonu ve dağıtım konusunda güç ve bilgileri ile Amerika’nın önde gelen içecek şirketleri ülkemizde değişime yön veriyor.”
Kanada: Dengeli kaloriler
Kanada İçecek Derneği geçen on yılda içeceklerde kalori miktarının azaltılması yönünde gerçekleştirdiği çalışmaları gelecekte de devam ettirme arzusunda.
“2015 yılı Kasım ayında Kanada içecek endüstrisi Kalorileri Dengele kampanyasını başlattı. Kampanyanın amacı 2025 yılına kadar içecekler yoluyla alınan kişi başı kalorilerin %20 oranında azaltılması. Kalorisi azaltılmış içeceklere tüketicilerin erişiminin arttırılabilmesi için pazarlama ve inovasyon konularında ve dağıtım ağının güçlendirilmesine çalışacağız.”
“Geçen on yıla baktığımızda Kanada’da içeceklerin kalori miktarının %20’ye kadar azaltıldığını görüyoruz ve bunu olumlu yönde bir eğilim olarak kabul ediyoruz. Ancak bu trendin önümüzdeki on yıl için hedeflenmesinin sürdürülebilir olmayacağını gördük. Kanada içecek endüstrisi endüstri tabanlı programları uygulamada oldukça başarılı. Her ne kadar Kanadalılar günlük kalorilerinin sadece %4’ünü ürünlerimizden sağlıyor olsa da bizim de dengeli içecek tercihleri sunma konusunda önemli bir payımız bulunuyor.”
“Kalorileri Dengele Kampanyası, Kaloriler Hakkında Açık Ol kampanyası temelinde geliştirilmiş bir kampanya. Kaloriler Hakkında Açık Ol kampanyası ise ambalaj üzerinde kalori etiketi, çocuklara yönelik pazarlamada gönüllü kısıtlamalar, okullarda kalorili içeceklerin satışa sunulmaması gibi uygulamaları içeriyor. “
Avrupa: Pazar ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor
Avrupa’da alkolsüz içecek üreticileri temsilcisi UNESDA Avrupa’da üreticilerin; mevcut ürünlerin reformüle edilmesi, kalorisi azaltılmış ve kalorisiz ürünlerin piyasaya sürülmesi, etiketleme ve tüketicilerin porsiyonlarını kontrol altına alabilmeleri için daha küçük ambalajlı ürünleri tüketicilere sunulması gibi çalışmaları olduğunu belirtiyor.
BeverageDaily internet sitesine yaptığı açıklamada Dernek, 2000 ve 2013 yılları arasında 100 mililitrelik ürünlerin ortalama kalori miktarının %11,5 oranında azaltıldığını belirtiyor.
“Fanta ve Sprite gibi markalar pek çok pazarda ürünlerini %30 daha az şekerli olacak şekilde yeniledi. Bu dönemde piyasaya sürülen ürünlerin yarısından fazlasını kalorisiz ya da düşük kalorili içecekler oluşturdu. Ayrca 33 santilitreden küçük ürünlerin oranı %150 artış gösterdi.”
“ Tüketimle ilgili tercihler Avrupa Birliğine üye olan 28 ülkede farklılıklar gösterebiliyor. Örneğin İngiltere’de kalorisiz ve düşük kalorili içecekler pazarın %44’ünü oluşturuyor, İtalya’da ise pazarın sadece %7’sini ve bazı ülkelerde bu oran daha da düşük.”
“İngiltere’de kalorisiz ve düşük kalorili içecekler pazarın %44’ünü oluşturuyor, İtalya’da ise %7’sini.” UNESDA
“Tüketici tercihleri en önemli faktör. Endüstrinin önündeki diğer önemli engeller ise teknik ve yasal. Endüstri şekeri azaltmak veya kullanmamak için teknik çözümler bulmak zorunda ve aynı zamanda inovasyonun ve kalori azaltmanın desteklendiği yasal bir ortama da sahip olmalı.”
İngiltere: Toplam kalori tüketimine odaklanılmalı
İngiltere Alkolsüz İçecekler Derneği (BSDA) hükümet verilerine dayanan açıklamasında İngiltere’de 2010 ve 2014 yılları arasında standart ürün satışının düşüş sergilediğini ancak düşük kalorili içeceklerin satışının üçte bir oranında arttığını belirtiyor. Ayrıca günümüzde İngiltere’de satışı yapılan alkolsüz içeceklerin büyük bir çoğunluğunu düşük kalorili ve kalorisiz ürünler oluşturuyor.
Dernek Başkanı Gavin Partington; “2012 yılından beri İngiltere içecek üreticileri her yıl ürünlerindeki kalori ve şeker miktarını daha da fazla miktarda azalttılar. Ürün inovasyonu, reformülasyon, daha küçük ürünler ve kalorisiz ve düşük kalorili seçeneklerin reklam harcamalarının kayda değer bir oranda artması tüketicilerimizin şeker ve kalori tüketimini %13.5 oranında azaltmasını sağladı.” açıklamasında bulunuyor.
Partington ayrıca diğer şekerli ürünlere de dikkat çekiyor; “İçecek şirketlerinin bu yöndeki çabalarının olumlu bir etkisi olduğu açık. Ancak diğer gıda kategorilerinin tüketimi arttıkça kalori ve şeker tüketimi de artıyor. Bu nedenle şeker içeriği nedeniyle tek bir ürünü dışlamak yerine genel olarak toplam kalori tüketimine odaklanmamız gerekiyor.”