Sağlığa Evet Derneği ve Türk Kardiyoloji Derneği işbirliğiyle yürütülen “Trans Yağ Farkındalık Projesi” kapsamında sektörün önde gelen sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, verdikleri mesajlarla projeye destek oldular.
Mutfak Dostları Derneği, Börekçiler Derneği, Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD), Türkiye Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu, Türkiye Aşçılar Derneği Federasyonu Baklavacılar ve çeşitli kurumların trans yağ kullanımının önlenmesi için kendilerinin sağlık elçileri olduğunu belirten Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, dernek temsilcilerinin mesajlarıyla hazırladıkları farkındalık videosuyla halka ulaşmaya çalıştıklarını belirtti. Dağlı, projenin uluslararası alanda da dikkat çektiğini belirterek, “Yerel yiyecekler ve tatların sağlıklı, trans yağlardan arındırılmış yapılması önemseniyor. Bizde Osmanlı’dan gelen 600 yıllık yiyecek türlerinin içerisinde sağlıklı yağ kullanma geleneği var. Dolayısıyla mutfak ustaları bunu vurgulayarak, yerel lezzetlerin sağlıklı yağlarla yapılabileceğini vurgulamış oluyor. Bu tespitler son derece önemli.” dedi.
Her yıl yarım milyon kişinin ölümünden sorumlu
Prof. Dr. Dağlı, gıdalarda kullanılan trans yağ nedeniyle dünyada yılda yarım milyon kişinin koroner kalp hastalığı nedeniyle yaşamını yitirdiğine dikkati çekerek, şu bilgileri paylaştı:
“Endüstriyel trans yağ yerine sağlıklı yağların kullanılması, maliyeti arttırmadan, tadı değiştirmeden mümkündür. Dünya Sağlık Örgütü 2018 Mayıs ayında hükümetlere 2023 yılına kadar gıda tedarik zincirinden trans yağları kaldırmak üzere bir politika paketi sundu. Politika paketi, kanunlar ve düzenlemeler ile sağlıklı yağların trans yağların yerine geçmesini, bu konuda farkındalık yaratılmasını ve mevzuata uyumun izlenmesini içermekteydi. Bir yıl içerisinde birçok ülkede daha trans yağ ile ilgili kanunların hayata geçmesi ve uygulanması izlendi. Dünya nüfusunun yüzde 31’ini oluşturan 28 ülkede 2,4 milyar kişi artık trans yağ ile ilgili kanunların koruması altındadır. 2018 yılı içerisinde 24 ülke daha değişikliği benimsedi, altı ülke uygulamaya girdi. Bazı ulus ötesi firmalar da trans yağı ürünlerinden kaldırmak üzere adım attı. Gelişmeler ümit verici olmakla birlikte dünya nüfusunun çoğunluğu henüz trans yağların zararlı etkilerinden korunmamaktadır. Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Letonya, Tayland, Slovenya en iyi uygulamaları gerçekleştiren ülkeler olurken, Peru, Suudi Arabistan, Uruguay trans yağ kaldırılmasını yasalaştırmışlar, Hindistan ve Türkiye mevzuat görüşmelerini sürdürmektedir.”
Beslenmenin sigarası trans yağa karşı önlem alınacak
Cumhurbaşkanlığı Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu, trans yağ tüketimi konusunda düğmeye bastı. Kurulun önceki günlerde yaptığı toplantının konusunu trans yağlar oluşturdu. Bu konuda uzmanları, bakanlık yetkilileri ve sektör temsilcilerinin de yer aldığı toplantıda trans yağın, gıda ve beslenmenin sigarası olduğu altını çizdi. Yapılan toplantıda trans yağların kardiyovasküler hastalık riskinin yanı sıra obezite, diyabet gibi hastalıklara da davetiye çıkardığı vurgulandı. Kurulda halk sağlığı açısından doğru beslenmenin önemine dikkat çekildi. Başta gençler ve çocuklar olmak üzere obeziteye bağlı Tip 2 diyabetin büyük bir tehdit olduğu vurgulandı.
Kurul toplantısında, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan ve son adıma gelindiği belirtilen yeni Türk Gıda Kodeksinin yayımlanması üzerine Türkiye’de de gıdalarda trans yağ içeriğinin yüzde 2’yi geçemeyeceği açıklamasında bulunuldu. Trans yağlara ilişkin bir çalışma yapılması, hangi besinlerde ne miktarda kullanılacağına ilişkin önerge hazırlanması teklifi verildi. Toplantıda, paketli gıdalarda “Trans Yağ İçermez” ibaresinin yer aldığı ürünlerin tercih edilmesi önerisinde bulunuldu.