Avrupa’da bisfenol A (BPA) kullanımını düzenleyen yasaya getirilmesi planlanan değişiklikler, 2017 yılında BPA kullanımında daha katı bir yaklaşım sergileneceğini gösteriyor.
Avrupa Birliği BPA kullanımı ile ilgili değişikliler içeren tasarıyı Dünya Ticaret Örgütü’ne sundu. Dünya Ticaret Örgütü’nün internet sayfasında yer alan tasarıya 13 Mayıs tarihine kadar görüş bildirilebilecek.
Taslakta gıda ile temas eden plastiklerin kimyasal migrasyon limiti düşürülürken aynı zamanda gıda ile temas eden maddelerin kapsamı da kaplamalı madde ve malzemeleri de içerecek şekilde genişletiliyor.
Polikarbon biberonlarda BPA kullanımı konusundaki yasakta ise bir değişiklik yok.
Migrasyon limitlerinde değişiklikler
10/2011 sayılı AB tüzüğü kapsamında BPA’nın migrasyon limiti 0.6 mg/kg’dan 0.05 mg/kg’a düşürülüyor.
Tüzüğün AB Resmi Gazetesinde Eylül ayında yayımlanması ve altı ay sonra, 2017 yılı Mart ayında yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Hollanda Ulusal Halk Sağlığı ve Çevre Enstitüsü yakın bir zamanda ülkede BPA’ya maruz kalma düzeyinin düşürülebilmesi için önlemler alınması gerektiği yönünde bir açıklama yapmıştı.
Hollanda’da bir tüketici grubu tarafından gerçekleştirilen araştırmada içinde soyulmuş domates bulunan her sekiz konserveden beşinde BPA’ya rastlanmış ancak BPA oranı Avrupa sınır değerinin altında bulunmuştu.
Hollanda Tüketici Konseyi proje yöneticisi Stine Müller, üreticilerin limit değerine uyum sağladığını ancak limit değeri belirlenirken ‘karışım etkisinin’ göz önüne alınmadığını belirtiyor.
Foodqualitynews internet sitesine konuşan Müller; “…limit değerleri belirlenirken tüketicilerin bir çok farklı kaynaktan pek çok farklı maddelere maruz kaldığı göz önüne alınmıyor. Bu durum riskin eksik bir şekilde değerlendirildiğini ortaya koyuyor.” açıklamasında bulunuyor.
Müller şirketlerin yasal açıdan bir sorun teşkil etmese de BPA kullanmayı bırakmalarını umduklarını belirtiyor. Araştırma sonuçlarına göre Freshona, Mutti ve De Gecco şirketlerinin konserve kutularında BPA’ya rastlanmadı.
BPA Nedir?
BPA pek çok ürün ambalajında kullanılan, sert ve şeffaf bir plastik madde olan polikarbonun yapısında bulunan kimyasal bir maddedir. BPA polikarbon şişelerin yapısında bulunur ayrıca metal konservelerde gıdanın metalle direk temasını önlemek amacıyla kaplayıcı madde olarak da kullanılır. BPA gıda ambalajlarında 1960’lardan beri kullanılmaktadır.
Gıdanın ambalaj maddesi ile teması halinde ambalaj maddesinde bulunan bazı bileşenler gıdaya belli miktarlarda geçebiliyor. BPA’nın gıda ambalajlarında güvenli kullanımı konusunda kamuoyunun ve bilimsel çevrelerin hem farkındalığı hem de kaygıları günden güne artmaktadır. Bu nedenle gıda güvenliğinden sorumlu ajanslar bu konuda araştırmalar yürütmekte, yeni araştırmaların sonuçlarını dikkatle takip etmekte ve yasal düzenlemeler ile ilgili görüşlerini bu bilgiler ışığında oluşturmaktadır.
Kaynak: Amerika Gıda ve İlaç Dairesi (FDA)
İrlanda Gıda Güvenliği Ajansı araştırması ve Amerika Kimya Konseyi
İrlanda Gıda Güvenliği Otoritesi (FSAI) tarafından kimyasallara maruz kalma ile ilgili gerçekleştirilen bir araştırma sonucunda örneklerin %30’unda BPA tespit edildiği açıklandı.
İrlanda halkının gıdalar yoluyla belli kimyasallara ne denli maruz kaldığının değerlendirildiği araştırma kapsamında tipik bir beslenme düzeninde yer alan 147 gıda ve içecek test edildi.
Araştırma sonucunda yetişkinlerin günde kiloları başına 0.03 – 0.09 μg/kg BPA’ya gıdalar yoluyla maruz kaldıklarını, genel tüketici ortalamasında ise bu değerin 0.09 – 0.24 μg/kg olduğunu ortaya koyuluyor.
Araştırmaya atıfta bulunan Amerika Kimya Konseyi BPA’nın güvenli olduğu görüşünü tekrarlıyor.
İrlanda Gıda Güvenliği Otoritesi, araştırma sonuçlarının Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) geçen yıl açıkladığı tahminleri ile paralellik gösterdiğini ve maruz kalma durumun çok kaygı verici boyutta olmadığını belirtiyor. Ancak EFSA, araştırma sonuçları ışığında BPA’nın güvenli olduğuna dair bir görüş ya da sonuca varılamayacağını da açıklamasında özellikle belirtiyor.
Günlük beslenmede BPA’ya maruz kalmaya yol açan temel gıda grupları arasında yetişkinlerde alkolsüz içecekler (%48), sebzeler (%21) ve et (%14), çocuklarda ise sebzeler (%42), et (%20) ve çorba ve soslar (%19) yer alıyor.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tüm tüketici gruplarının BPA’ya maruz kalmasında temel kaynağı gıdaların oluşturduğunu bilgisine daha önce raporlarında yer vermişti.
Et ve et ürünleri ve konserve gıdalar Avrupa ülkelerinde tüm yaş gruplarının BPA ‘ya maruz kalmasının iki temel kaynağını oluşturuyor.
EFSA tarafından güvenli seviye belirlenmiş olsa da, Amerika Ulusal Toksikoloji Programı tarafından yürütülen ve yakın zamanda açıklanması beklenen uzun soluklu bir araştırmanın sonuçları BPA’nın toksik etkileri konusunda belirsizliklerin azalmasına yardımcı olacak.
Peki ya ikameler?
Endokrin Derneği’nin bilimsel dergisi Endocrinology’de yer alan bir araştırma genellikle BPA yerine kullanılan kimyasal maddenin de yağ hücreleri oluşumunda etkili olabileceğini ortaya koyuyor.
Araştırma bifenol S’nin de hormonlarının işleyişine engel olduğu bilgisine de yer veriyor.
Araştırma yazarlarından Ella Atlas; “Araştırmamız BPS ve BPA’nın yağ hücreleri ve bu hücrelerin metabolizması üzerinde benzer etkileri olduğunu ortaya koyuyor.” açıklamasında bulundu.