1981’de ilk baskı malzemeleri ve aleti Japonya’da üretilen bir teknoloji olan 3 boyutlu (3D) baskılama günümüzde havacılık, otomotiv, inşaat, sağlık sektörü, ambalaj ve gıda gibi geniş bir yelpazede yer alan üreticiler ve işletmeler tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Yapay kalp damarlarını bile baskılamaya yarayan 3D baskı endüstrisinin dünya çapında elde ettiği gelir 2013 yılında 3,07 milyar dolarken, bunun 2020 yılına kadar dünya çapında 21 milyar dolara çıkması bekleniyor.
Gıda endüstrisi ve 3D baskılama
Bugün, 3D baskı artık bir fikir değil, yaratıcılık, kişiselleştirilebilirlik ve sürdürülebilirlik yoluyla gıda inovasyonunda ve üretiminde devrim yaratan bir gerçeklik.
Gıda endüstrisinde 3D baskı elle yaratılması zor olan şekiller, dokular, tatlar ve formların yenilebilir şekilde üretilmelerini sağlıyor. 3D baskı, en basit terimlerle, bir ürün oluşturuluncaya kadar, 3D yazıcılarının malzeme katmanlarını yavaşça biriktirdiği bir işlemi kullanır.
3D basılmış gıdaların ardındaki temel düşünce, yemek pişirme bilgisine ihtiyaç duymadan, ekonomik ve lezzetli yemekler basabilen bir masa üstü 3D yazıcının var olma olasılığıdır.
Gıda endüstrisinde kullanımı ve küresel pazar:
Avrupa şimdilik 3D gıda baskısında mevcut pazar lideri konumunda. Şu anda, Hollanda’daki tüm mikrodalga krepler 3D basılıyor. İspanyol bir şirket olan Natural Machines ise 3D mutfak baskı teknolojisini ev tipi mutfak gibi ev ortamına sokmaya çalışıyor. 3D gıda baskı makinelerinin popülaritesinde bir artış olabileceği düşünülüyor, tıpkı yıllar önce mikrodalga fırınların çoğalması gibi.
Anahtar oyuncular:
Bu yeni gıda üretim yöntemiyle ilgilenen çok sayıda şirket var. Bazı önemli oyuncular şunlardır: Philips, Electrolux, Barilla, NASA, Hershey’s.
Hangi gıdalar 3D baskılanabilir?
Malzemeleri püre hale getirilebildiği sürece, tüm gıdalar basılabilir. Temel husus, basılan her şeyin bir levha üzerine şırınga benzeri mekanizma yoluyla zorlanması gerektiğidir.
3D baskılı gıda yemek güvenli mi?
Uygun bir şekilde gıda güvenli ve temiz bir makine ile hazırlandıysa, evet. 3D basılmış yiyecekler, bir şırıngadan bir yüzey üzerine işlenmiş tipik yenilebilir bileşenlerden başka bir şey değildir.
Herhangi bir mutfakta olduğu gibi, alan temiz tutmalı ve hijyenik standartlar korunmalıdır.
Kısıtlamalar:
Avantajlı olsa da 3D baskı, çeşitli zorlukların üstesinden gelmek zorundadır. Tüketicilerin de gıda yazıcıları fikrine alışması ve sentetik gıdalarla karıştırmamaları için zamana ihtiyacı var. Bu teknolojide kullanılacak malzemelerin macun haline getirilmesi veya eritilmesi gerekiyor ve 3D baskı ezilemeyen veya eritilemeyen birçok gıda içeriğinin kullanılması için uygun değil.
Şimdilik ana sorun ise hız. Gıda yazıcılarının bastığı tasarımlardan bazılarında, bir sonraki katın uygulanmasından önce malzemelerin soğutulmasını gerektiriyor, bu da gecikmeye neden oluyor. Bir restoranda tüm yemeğin 3 boyutlu olarak basılması çok zaman alıyor ve aşçıların sahip olmadığı bir şey varsa, o da zaman. Sonuç olarak, 3D baskı hala seri gıda üretimi için çok yavaş.
Ayrıca uzman gıda 3D yazıcılar pahalıdır ve 3D baskı gıdanın üretim maliyeti şu anda oldukça yüksek.
3D Gıda Baskısının Avantajları:
Sağlıklı Gıdada İnovasyon: 3D baskı endüstrisindeki pek çok yenilikçi birey, sağlıklı ve besleyici gıdaları daha düzenli bir şekilde tüketmemizi sağlayan gıda yazıcıları fikri üzerinde çalışıyor. 3D gıda yazıcıları sadece çeşitli reçeteler için taze malzemeler kullanmakla kalmaz, aynı zamanda gıda porsiyonu boyutlarında daha sıkı kontrol sağlar ve böylece aşırı tüketimi azaltır. Bu yazıcıların bir diğer avantajı, yiyeceklerinize eklenen koruyucular, katkı maddeleri ve diğer kimyasalları bile düzenleyebilmeniz ve böylece daha sağlıklı bir yemek planı yapabilmenizdir. Bu 3D gıda yazıcılarının örneklerinden bazıları şunlardır:
Doğal makineler tarafından geliştirilen Foodini, akıllı telefonunuzu kullanarak tariflere göz atmanızı ve makinenizi aynı şekilde programlamanızı sağlayan 3 boyutlu bir yazıcıdır. Tek yapmanız gereken, yazıcının gıda kapsüllerini taze malzemelerle doldurmak ve sizin için yiyecekleri basacak. Foodini, her türden yemeği basmaya uygun değildir; kraker veya bazı makarna şekilleri gibi üstün kaliteye sahip gıdaları baskılamada oldukça iyidir. Foodini, el ile elde edilmesi zor olan 0.5mm kadar ince baskı yapabilir. Foodini ayrıca, ev kullanıcılarına kitle üreticileri tarafından yapılanlara benzer bazı gıdalar üretmeye de imkan verecek, ancak bu sefer daha az tuz, yağ ve yapay katkı maddeleri içeren malzemeler ile.
Bir Alman şirketi olan Biozoon, taze gıda bileşenlerini Smoothfood adı verilen sağlıklı bir püre haline dönüştürebilen bir 3D yazıcı oluşturdu. Bezelye, havuç ve brokoli püresi karışımından oluşan Smoothfoods çiğneme güçlüğü çeken yaşlılara veriliyor.
Gıda Sürdürülebilirliği: Sürdürülebilir ve daha az israf edilen gıda üretimi yöntemleri son derece önemlidir. 3D gıda yazıcıları, çevreyi çeşitli şekillerde olumlu şekilde etkileyebilir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne göre, küresel nüfusun 2050 yılına kadar 9 milyara ulaşmasıyla tarımsal sistemler herkese gıda sağlayamayacak. Gıda atıklarıyla mücadele etmek sürdürülebilirliğin ilerlemesine yardımcı olabilir. 3D gıda yazıcıları, gıda yapmak için sadece gerekli miktarda ham madde kullanarak israfı azaltabilir. Ayrıca, “çirkin” gıdaların çoğalmasını engellediği için yiyecek atıklarını da azaltır ve gıda üretim sistemlerine kıyasla sürekli büyüyen bir dünya nüfusuna besin sağlama kabiliyetine sahiptir. Alglerden, pancar yapraklarından ve böceklerden elde edilen proteinler yenilebilir ürünlere dönüştürülebilir. Çim veya yosun gibi nadiren kullanılan malzemeler bile, bilinen yemeklerin temelini oluşturmak için kullanılabilir veya balık artıkları daha çekici şekillerde yeniden işleyebilir.
Ayrıca, yiyeceklerin çoğu, yerel olarak veya evde basılmış olabileceğinden, daha az nakliye maliyeti oluşturmakta ve nakliyenin çevreye olan etkisi de engellenmektedir.
Kişiselleştirilmiş Beslenme: 3D gıda yazıcıları dijital talimatları takip ettiğinden, belirli bir yaş veya cinsiyet için doğru besin yüzdesini içeren kişiselleştirilmiş yiyecekler yapabilme fikri, çok uzak görünmüyor. Gıda yazıcıları, vitamin, karbonhidrat ve yağların miktarını kolayca belirlemeye yardımcı olabilir. Böylece, 3D baskılı yiyecekler sporcu veya hamile bireyler vb. kişiler için tam olarak uyarlanabilir.
Önde gelen İtalyan makarna üreticilerinden biri olan Barilla, farklı şekillerde şekillendirilmiş makarnayı basabilen bir 3D yazıcı geliştiren bir Hollandalı bilimsel araştırma firması olan TNO’yla birlikte çalışarak, müşterilerin 3D’ye kendi bilgisayar destekli tasarım dosyalarını farklı makarna tasarımlarıyla hızlı ve kolay bir şekilde yazdırabilmesini sağladı.
Gıda Sektöründe 3D Baskının Geleceği:
Şu anda, 3D yazıcılar mükemmel tatlar yaratan yiyecekler üretemiyor ya da özenle hazırlanmış yemekleri en baştan hazırlayamıyor olabilirler. Fakat bunu yapma becerisine ve daha iyi bir sürdürülebilirlik ve beslenme vaadine sahipler.
3D gıda baskısı, küresel ekonomiyi büyük ölçüde etkileyecek, küçük ve büyük ölçekli işletmeler arasındaki uçurumu kapatarak tüketicilere yemek istedikleri yemeği seçmede büyük bir özgürlük sağlamaya hazır. 3D baskının gıda endüstrisinin geleceğini şu şekillerde etkileyebilir:
– 3D gıda baskısı gıda üretimi uygulamalarını radikal bir şekilde değiştirerek, gıda ürünlerinin israfını azaltarak kaynakların daha iyi yönetilmesini sağlar. Gıda üreticilerine yönelik stok yönetimi, talebe dayalı olarak gıda üretebileceklerinden daha kolay ve daha ucuz hale gelecektir. Hammaddeler, bir 3D gıda üreticisi için maliyetin büyük bir kısmını temsil edecektir. 3D basılmış yiyecekler, daha ucuz (nakliye maliyetsiz) ve daha sürdürülebilir olacağı için maliyetleri düşürmelerini sağlar.
– 3D gıda baskısı ayrıca hızlı tüketim malları üreticileri için daha iyi, daha sağlıklı gıda üretimi için bir fırsat vaat ediyor. PepsiCo, geçtiğimiz günlerde daha sağlıklı patates cipsleri için 3D baskıdan yararlandıklarını açıkladı.
– Çeşitli şekil ve renk tercihleri güzel görünümlü gıda oluşturmak için 3D baskıdan yararlanarak dünya çapında şefler ve aşçılar, gıda yeniliğini ve mutfak yaratıcılığını artırabilir.
– Bir mühendis olan Anjan Contractor, bir pizza yapım yazıcısının gelişimi üzerinde çalışıyor. Makinesinin, 30 yıllık bir raf ömrüne sahip yağ ve toz kapsüllerinden yiyecek üretmesini umuyor. Böyle bir makine sadece yemek pişirmenin çevresel etkisini en aza indirgemekle kalmayacak, aynı zamanda nüfusun sürekli olarak büyümekte olduğu bir dünyaya yenilenebilir bir gıda biçimi sunacaktır.
– Bir 3D gıda yazıcısı şirketinin kurucu ortağı olan Lynette Kucsma, 3D baskının daha iyi beslenmeyi sağlayabileceğini düşünüyor. 3D yazıcı sadece kimyasal katkı maddelerinin miktarını en aza indirmekle kalmaz, aynı zamanda aşırı tüketimi en aza indirebilir. Çok yakında, insanlar sabahları uyanıyor ve yazıcılarından doğru miktarda yağ ve protein içeren bir kahvaltı yazmasını istiyor olabilirler.
3D baskı endüstrisinin kapsamı ve geleceği için gerçekten bir sınır yok desek yeri. 3D gıda baskıya giden yol, bazı zorluklarla karşı karşıya. Bunların düzelmesi biraz zaman alabilir, ama tıpkı diğer tüm teknolojiler gibi, 3D gıda yazıcıları her geçen yıl daha da iyileşiyor. Sürdürülebilir, uygun fiyatlı beslenme fikri çok cazip. Yakında 3D baskının, bir mikrodalga fırın gibi popüler hale geldiğine şahit olabiliriz. Çok yakında, bir 3D gıda yazıcısından basılmış makarnalar, pizzalar veya kekler yiyor olabilirsiniz.