FAO’nun yeni Ürün Beklentileri ve Gıda Durumu raporuna göre, 28’i Afrika’da olmak üzere toplam 37 ülke gıda yardımına ihtiyaç duyuyor.
Küresel gıda arz koşulları güçlü olmasına rağmen sivil çatışmaların mağduru olan bölgelerde gıdaya erişim çok ciddi şekilde düşmüş durumda. FAO’nun yeni Ürün Beklentileri ve Gıda Durumu raporuna göre Doğu Afrika çevrelerinde görülen kuraklık da gıda güvenliğini kötüleştiriyor.
37 ülke gıda için dış yardıma ihtiyaç duyuyor. Bunlardan 28’i El Nino doğa olayının tetiklediği kuraklığın 2016’da tarım ürünlerinin yetiştirilmesine büyük zarar verdiği Afrika’da yer alıyor. Tarımsal üretiminin bölgede yükselmesi beklenirken uzayıp giden çatışmalar ve karışıklıklar yerinden edilmeyle birlikte açlığı arttırıyor.
Güney Sudan’da resmi olarak kıtlık ilan edilirken Nijerya’nın kuzeyi, Somali ve Yemen’de de gıda güvenliği durumundan ciddi endişe ediliyor.
FAO’nun Ekonomik ve Sosyal Gelişmeden Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Kostas Stamoulis “Bu daha önce görülmeyen bir durum. Daha önce aynı anda 4 ülkede kıtlık tehdidine maruz kalmamıştık.” dedi. Stamoulis “Bu durum çok acil harekete geçmeyi gerektiriyor. Bu eylem, acil gıda yardımı ve benzer koşullarının tekrarlanması için geçim desteğinin garantiye alınmasını içermeli.” diye ekledi.
Güney Sudan’da hükümet ve Birleşmiş Milletler geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada Lier ve Maendit eyaletlerinde 100 bin insanın kıtlığa maruz kaldığını bildirdi. Koch yakınlarında da benzer koşullardan dolayı risk artarken bölgedeki koşullarla ilgili teyit edilmiş bilgi çok sınırlı. Sadece Panjyijiar’a yeterli miktarda insani yardım ulaştırılabiliyor. Ülke çapında toplamda yaklaşık 4.9 milyon insanın kriz, acil durum veya kıtlığa maruz kaldığı belirtiliyor. Temmuz ayında bu sayının yaklaşık 5.5 milyona yükselmesi bekleniyor ki bu da ülkenin yarı nüfusu anlamına geliyor.
Nijerya’nın kuzeyinde ise 8.1 milyon insan şiddetli gıda güvensizliği koşullarına maruz kalırken acil hayat kurtarma müdahalesi ve geçim kurumasına ihtiyaç duyuyor. Bu durum 2016’da tahıl üretimi ortalamanın üstünde gerçekleşmesine rağmen yaşanıyor.
Yemen’de de 17 milyon insanın- ki bu ülke nüfusunun üçte ikisi demek- gıda güvenliği sorunu yaşadığı tahmin ediliyor. Bunların yarısının acil yardıma ihtiyaç duyduğu belirtilirken rapor “Ülkede kıtlık ilan etme riski çok yüksek.” tespitinde bulunuyor.
Somali’de ise çatışmalar, sivil güvensizlik ortamı ve kuraklık üst üste gelirken 6 ay öncesine göre ciddi gıda güvensizliği yaşayanların sayısı iki kattan fazla yükselerek 2.9 milyona ulaştı.
Kuraklık kırsalcılar için yem imkânını düşürürken ve üç sezondur görülen yağış zayıflığından dolayı ülkenin güneyinde hasatın da düşmesi bekleniyor. Orta kesimler de bu oranın ortalamanın yüzde 70 altında gerçekleşmesi ve halkı ciddi bir gıda eksikliğine sevk edeceği tahmin ediliyor.
Afganistan, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Irak, Myanmar ve Suriye’deki çatışmalar ve sivil karışıklıklar milyonlarca insan için gıda güvensizliği şartlarını daha da kötüleştiriyor. Bu durum komşu ülkelerde mülteci ağırlayan ülkeleri de etkiliyor. Bunun yanı sıra Doğu Afrika’da 2016 sonlarında yaşanan kuraklık da çeşitli ülkelerde gıda güvensizliğini arttırdı.
Küresel eğilimler
Tahıl üretimi 2016’da Orta Amerika’daki rekor iyileşme ve Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki artıştan dolayı güçlü kazanımlar elde etti.
FAO’nun 2017 ilk küresel buğday üretimi tahminlerine bakıldığında geçtiğimiz seneki rekor seviyeden yüzde 1.8 oranında düşüş görülüyor. Bu da ABD’de öngörülen yaklaşık yüzde 20 düşüşten kaynaklanacak. Burada ekili kış buğdayları son 100 yılın en düşük seviyesinde. Brezilya ve Arjantin’de mısır üretimi beklentileri ise olumlu seyrediyor.
Afrika’nın güneyinde El Nino’dan dolayı düşen mısır üretiminin bu sene iyileşmesi bekleniyor. Özellikle Güney Afrika’da üretimin yüzde 50 artacağı tahmin edilirken bu olumlu eğilimin komşu ülkelerde de görülmesi bekleniyor. Ancak tırtıl istilası ve Mozambik, Zambiya ve Zimbabve’deki yerel su baskınları bu sene geniş anlamda üretimi sınırlayabilir.
Gıda için dış yardıma ihtiyaç duyan 37 ülke ise şunlar: Afganistan, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Cibuti, Eritre, Etiyopya, Gine, Haiti, Irak, Kenya, Lesotho, Liberya, Libya, Madagaskar, Malavi, Mali, Moritanya, Mozambik, Myanmar, Nijer, Nijerya, Pakistan, Sierra Leone, Somali, Güney Sudan, Sudan, Svaziland, Suriye, Uganda, Yemen ve Zimbabve.