Rusya ambargosu nedeniyle tüketicinin ucuzlamasını beklediği meyve-sebze fiyatları bir türlü düşmüyor. Üstelik bazı ürünlerde üretici ile market fiyatları arasındaki fark 4,5 kata kadar çıkıyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), Aralık ayı gıda fiyatlarındaki değişimi inceledi. Sonuçları paylaşan TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Aralık ayında, portakalda 4,5, maydanozda 4,2, patateste 3,9, kuru incirde 3,8, kuru kayısıda 3,6, elmada 3,4, havuç ve mandalinada 3,3 kat üretici market fiyat farkı olduğunu bildirdi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada Aralık ayında, üreticiden markete portakalda yüzde 347,50, maydanozda yüzde 316,35, patateste yüzde 287,63, kuru incirde yüzde 284,71, kuru kayısıda yüzde 260, elmada yüzde 236,62, havuçta yüzde 231,64, mandalinada yüzde 225,25 fiyat farkı görüldüğünü belirtti.
Şemsi Bayraktar, “Üretici market fiyat farkı portakalda 4,5, maydanozda 4,2, patateste 3,9, kuru incirde 3,8, kuru kayısıda 3,6, elmada 3,4, havuç ve mandalinada 3,3 kata çıkıyor. Bugün üreticide 50 kuruş olan portakal, markette 2 lira 24 kuruş, 27 kuruş olan maydanoz 1 lira 10 kuruş, 44 kuruş olan patates 1 lira 71 kuruş, 7 lira olan kuru incir 26 lira 93 kuruş, 9 lira olan kuru kayısı 32 lira 40 kuruş, 96 kuruş olan elma 3 lira 24 kuruş, 54 kuruş olan havuç 1 lira 79 kuruş, 66 kuruş olan mandalina 2 lira 15 kuruşa satılıyor” dedi.
Markette fiyat havuçta düştü, kabakta arttı
Aralık ayında, üreticide de markette de Aralık ayında fiyatı en fazla düşen ürünün havuç, en fazla artan ürünün kabak olduğunu vurgulayan Bayraktar, markette havuçta yüzde 7,72 fiyat düşüşü, kabakta yüzde 37,16 fiyat artışı meydana geldiğini, üreticide kabak fiyatı yüzde 116,17 artarken, havuç fiyatının yüzde 29,14 gerilediğini bildirdi.
Aralık ayında market fiyatlarında kuru kayısı, süt, mısırözü yağı ve toz şeker fiyatında değişim görülmediğini, fiyat düşüşünün yüzde 7,72 oran ile en fazla havuçta gerçekleştiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Havuçtaki fiyat düşüşünü yüzde 7,09 ile fındık (iç), yüzde 3,06 ile kuru üzüm, yüzde 2,68 ile ıspanak, yüzde 1,84 ile pirinç, yüzde 0,73 ile kuru fasulye izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 37,16 ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 26,47 ile patlıcan, yüzde 16,81 ile sivri biber, yüzde 15,71 ile salatalık, yüzde 13,51 ile karnabahar, yüzde 9,26 ile tavuk eti, yüzde 8,51 ile pırasa, yüzde 8,35 ile maydanoz, yüzde 8,15 ile kuru incir, yüzde 8,08 ile domates, yüzde 8,03 ile yeşil soğan takip etti. Fiyatlar, elmada yüzde 7,68, portakalda yüzde 7,57, kuru soğanda yüzde 5,06, Antep fıstığı ve nohutta yüzde 4,52, kırmızı mercimekte yüzde 4,46, yeşil mercimekte yüzde 4,23, yumurtada yüzde 4, marulda yüzde 3,78, lahanada yüzde 2,04, mandalinada yüzde 2,03, patateste yüzde 1,52 arttı. Limon fiyatı yüzde 0,75, ayçiçeği yağı fiyatı yüzde 0,71, zeytinyağı fiyatı yüzde 0,67, kuzu eti fiyatı yüzde 0,19, dana eti fiyatı yüzde 0,09 yükseldi.”
Üreticide yumurta ve kuzu eti fiyatları geriledi, dana eti yükseldi
Bayraktar, Aralık ayında üreticide portakal, marul, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, kuru incir, Antep fıstığı, süt ve zeytinyağı fiyatlarında değişim olmadığını vurguladı.
Aralık’ta fiyatı en fazla düşen ürünün yüzde 29,41 ile havuç olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Havuçtaki fiyat düşüşünü yüzde 10 ile kuru kayısı, yüzde 9,35 ile kuru üzüm, yüzde 5,23 ile fındık, yüzde 4,51 ile kuru soğan, yüzde 3,46 ile yumurta, yüzde 0,76 ile kuzu eti izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 116,17 ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 74,29 ile patlıcan, yüzde 56,59 ile sivri biber, yüzde 49,61 ile salatalık, yüzde 43,85 ile domates, yüzde 32,50 ile maydanoz, yüzde 22,43 ile ıspanak, yüzde 14,91 ile limon, yüzde 14,14 ile karnabahar, yüzde 13,79 ile mandalina, yüzde 13,43 ile pirinç, yüzde 8,47 ile pırasa, yüzde 7,82 ile yeşil soğan, yüzde 5,88 ile lahana, yüzde 5,77 ile patates takip etti. Aralık ayında dana eti fiyatı yüzde 0,41 arttı.”
Üretici fiyat artış ve düşüşlerinin nedenleri
Hem üreticide hem markette fiyatı en fazla artan ürün olan kabağın bu dönemde örtü altında üretildiğini, hava sıcaklıklarının düşmesiyle bitki gelişiminin yavaşladığını bildiren Bayraktar, bitki gelişiminde yavaşlamayla birlikte hasat edilen ürün miktarının azaldığını bunun da fiyatlara yansıdığını belirtti. Patlıcan, sivri biber, salatalık, domates gibi ürünlerde de benzer bir durumun söz konusu olduğuna dikkati çeken Bayraktar, “Kışlık sebzelerden ıspanak, pırasa, lahana, karnabahar gibi ürünlerde de düşük hava sıcaklıkları nedeniyle yavaş gelişme yüzünden fiyatlarda artış yaşandı. Hasat döneminde olan havuçta, arzın artması nedeniyle fiyatlar geriledi.Rusya ile yaşanan durumdan kuru kayısı ve kuru üzüm de etkilendi. İhracata gidecek ürün iç piyasaya yönelince fiyat düşüşü yaşandı” dedi.