Avrupa Komisyonu Çevre, Gıda Güvenliği ve Sağlık Komitesi yaptığı oylamada televizyon ve internet-video platformlarında sağlıksız gıdaların çocuklara yönelik pazarlanması konusunda daha katı önlemler alınmasını destekleme kararı aldı.
Avrupa Komisyonu Çevre, Gıda Güvenliği ve Sağlık Komisyonu (ENVI) geçen hafta revize edilmekte olan Görsel ve İşitsel Medya ve Hizmetler Direktifi (AVMSD) ile ilgili teklif edilen değişiklikleri oyladı.
Komisyon oylamada, çocuklara yönelik programların olduğu yayın kuşaklarının yanı sıra aynı zamanda ailelere yönelik programların yayımlandığı saatler gibi çocukların en fazla oranda televizyon seyrettiği saatlerde de sağlıksız gıdaların pazarlanmasına kısıtlama getirilmesi yönünde oy kullandı. Komisyon bu kısıtlamaların kapsamını YouTube gibi internet üzerinde video paylaşım platformlarını da içerecek şekilde genişletti.
Yapılan değişiklikler ile ilgili memnuniyetini dile getiren Komite Başkan Yardımcısı Daciana Sarbu, bu değişikliklerin çocukluk çağı obezitesi ile mücadeleye yardımcı olacağını belirtti.
Ancak Komisyon’un hangi gıdaların sağlıksız olarak kabul edileceği konusunda daha katı bir besin profili kullanılmasını desteklememesi tüketici örgütlerinin tepkisini çekti.
Avrupa Tüketici Hakları Organizasyonu (BEUC) politikacılara Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenmiş olan besin profillerini kullanma çağrısında bulunmuştu. Ancak Komisyon’un endüstrinin kendi beslenme kriterlerini desteklemesi bu konuda kampanyalar yürüten örgütleri hayal kırıklığına uğrattı.
Endüstri tabanlı girişim AB Taahhütleri’ne göre 100 gram üründe 30 grama kadar şeker içeren kahvaltılık gevrekler çocuklara pazarlanabiliyor. Ancak diğer yandan Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği limit, endüstri sınırının yarısı kadar, sadece 5 gram.
Oylamanın ardından BEUC Başkanı Monique Goyens; “Endüstrinin kendi ürünlerini daha sorumlu bir şekilde pazarlama yönünde gönüllü çalışmaları yetersiz. Öz-düzenlemeler amacına ulaşmıyor, Parlamento Üyeleri en azından hükümetlerin çocukların korunması için hükümetlerin daha yönlendirici olması çağrısında bulundu.” açıklamasında bulundu.
Goyens ayrıca; “Ancak ne yazık ki Parlamento Üyelerinin çocukların sağlığını gerçekten iyileştirmek için ellerine geçen şansı kaçırdılar. Çocukların üçte birinin obez veya fazla kilolu olduğu Avrupa’da şimdi harekete geçme zamanı. Günümüzde endüstri tarafından geliştirilen ve hangi gıdaların çocuklara pazarlanıp pazarlanamayacağını belirleyen kriterler fazlasıyla hafif. Çevre Komitesinin daha sıkı olan Dünya Sağlık Örgütü kriterleri yerine bu kriterlerin gerçekliliğini kabul etmiş olması utanç verici.” değerlendirmesinde bulundu.
Endüstri ve reklam taahhütleri
2016 yılı ilk aylarında aralarında General Mills, Kellogg, Mars, Mondelez International, Nestle, PepsiCo, Coca-Cola ve Unilever gibi dünyanın önde gelen gıda ve içecek şirketleri ‘Gıda ve İçeceklerin Çocuklara Yönelik Sorumlu Pazarlanması GCC Taahhütleri’nin geliştirilmiş bir versiyonunu kabul ettiklerini kamuoyu ile paylaşmıştı. İlk kez 2010 yılında imzalanan GCC Taahhütleri, şirketlerin beslenmenin iyileştirilmesi ve sağlıklı yaşam tarzının desteklenmesi taahhütlerinin bir uzantısı olarak gıda ve içeceklerin çocuklara yönelik sorumlu pazarlamasının yapılması yönünde taahhütler içeriyor.
Taahhütler kapsamında şirketler, belli besin ihtiyaçlarını karşılayan ve bu yönde somut bilimsel kanıtlar da bulunan gıdalar dışındaki gıdaların 12 yaş altındaki çocuklara yönelik pazarlama iletişimini gerçekleştirmiyorlar. 31 Aralık 2016 tarihi itibari ile uygulanmaya başlanan ve kapsamı genişletilen taahhütler pazarlama platformlarını daha geniş bir kapsamda içeriyor. Taahhütlerde yer alan pazarlama iletişim platformları artık; internet siteleri, çocuklara yönelik medya kanalları, interaktif oyunlar, cep telefonları ve kısa mesaj yoluyla pazarlamaları da kapsıyor.
Yine 2016 yılının Mart ayında büyük çaplı işletmelerin taahhütlerini örnek alınarak Çocuklara Yönelik Şekerli Ürünler Pazarlama Girişimi (CCAI) tarafından daha küçük çaplı işletmeler için çocuklara yönelik reklamlarla ilgili yeni bir öz denetim tasarısı hazırlanmıştı.
Endüstrinin çocuklara yönelik pazarlama konusunda taahhütlerine ve öz-denetim uygulamalarına karşın İngiltere 2016 yılı Aralık ayında çocukluk çağı obezitesi ile mücadele çalışmaları kapsamında yüksek miktarda yağ, tuz veya şeker içeren gıda ve içecek reklamlarına yasak getirme kararı almıştı. İngiltere’de 2017 yılı Temmuz ayı itibari ile uygulanmaya başlanacak olan yasak televizyon, sinema, radyo, gazete, dergi, internet ve sosyal medya reklamlarını kapsıyor.