Türkiye’nin ilk ve tek ihtisas üniversitesi olan Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi (KGTÜ), ABD’de şeker üretimi ve tüketimine ilişkin bilgi notu hazırladı. Bilgi notuna göre, ABD’de 2000 yılında kişi başı günlük yüksek fruktozlu mısır şurubu tüketimi 46 gram iken, bu değer %35 azalarak 2016 yılında 30 gram oldu. Raporda, ABD Tarım Bakanlığı ve Kongre Raporlarının, ABD’de nişasta bazlı şeker tüketiminin azalmasının nedeni olarak sağlıkla ilgili kaygıları gösterdiği belirtildi.
Son günlerde şeker fabrikalarının özelleştirilmesi vesilesiyle kamuoyunda şeker üzerinde çeşitli platformlarda yapılan tartışma ve değerlendirmeler üzerine Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi (KGTÜ), ABD’de şeker üretimi ve tüketimine ilişkin hazırladığı bilgi notunu kamuoyu ile paylaştı. Mısırdan elde edilen şeker konusu gündeme gelince doğal olarak bu ürünü en çok üreten ve tüketen ülke olan ABD’nin uygulamalarının dikkat çektiğini söyleyen KGTÜ Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Mikdat Çakır, hazırladıkları raporun amacını; “ABD Tarım Bakanlığı ve ABD Kongresi raporlarında yer alan ABD’de şeker pancarı ve pancar şekeri üretimi, tüketimi ve politikaları hakkındaki bilgileri kamuoyuyla paylaşmak” olarak açıkladı. Böylece son günlerde “Türkiye Şeker Politikası” hakkında kamuoyunda yapılan tartışmalara sağlıklı bilgi dokümanı sağlanmış olunacağını aktaran Dr. Çakır, şu bilgileri paylaştı:
ABD’de mısırdan elde edilen fruktoz şurubu tüketimi %35 azaldı
“ABD Tarım Bakanlığı ve Kongre Raporlarına göre, ABD gıda sanayii şeker tüketimi geleneksel olarak Mısırdan elde edilen Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) ağırlıklı ve öncelikli bir seyir izlerken, son yıllarda sağlık riskleri nedeniyle bu şeker türünün üretiminin gerilediği belirtilmiştir. ABD Tarım Bakanlığı kamuoyuna açıkladığı raporda; 2000-2016 yılları arasında toplam şeker üretimi içinde Pancar şekeri üretiminin %24 arttığı, mısırdan elde edilen Fruktoz şurubu tüketiminin ise %35 azaldığını belirtmiştir. Yine aynı rapor bu azalışın “sağlık kaygısı” nedeniyle olduğunu vurgulamıştır.
ABD Tarım Bakanlığı gelecek 10 yıllık planlamalarında; ABD’de Mısır nişasta bazlı şeker tüketiminin (NBŞ) azalmaya devam edeceği ve şeker pancarı ve şeker kamışından elde edilen şeker tüketiminin %21 oranında artacağı raporlanmıştır. ABD’de NBŞ tüketiminde yaşanan gelişmeler değerlendirildiğinde; ülkemizde de NBŞ tüketiminin azaltılması gereğinin vatandaşlarımızın sağlığının korunması adına stratejik önemde olduğu ortaya çıkmaktadır.”
NBŞ içeren gıdalarda civa tespit edildi
“Sağlıkla ilgili bir diğer sorun da, son derece zehirli bir kimyasal olan civanın nişasta bazlı fruktoz şurubu ürünlerinde tespit edildiği meselesidir. ABD Tarım ve Ticaret Politikaları Enstitüsü’nün 2009 yılı raporuna göre civanın NBŞ içeren gıdalarda tespit edilmesidir. Bunun Nişasta bazlı şeker üretiminde kullanılan kostik soda üretiminde civa kullanılmasından kaynaklandığı, bundan dolayı mısırdan elde edilen fruktoz şurubunun sağlığı tehdit ettiği vurgulanmıştır.”
ABD’de gelecek 10 yıl boyunca NBŞ tüketimi azalacak
KGTÜ’nün ABD Tarım Bakanlığı ve Kongre Raporlarına dayandırdığı bilgi notuna göre, ABD gıda sanayii ve evsel şeker tüketimi geleneksel olarak mısırdan elde edilen Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) ağırlıklı ve öncelikli bir seyir izlerken, son yıllarda sağlık riskleri nedeniyle bu şeker çeşidinin üretimi gerilemeye başladı. ABD Tarım Bakanlığı 2027 öngörülerine göre ABD’de gelecek 10 yıl boyunca Mısır şekeri tüketiminin (NBŞ) azalmaya devam edeceği ve şeker pancarı ve şeker kamışından elde edilen şeker tüketiminin %21 oranında artacağı öngörülüyor.
KGTÜ’nün ABD Tarım Bakanlığı ve Kongresinin ilgili raporlarından elde ettiği bilgiler özetle şöyle:
Şeker pancarından ve şeker kamışından elde edilen şeker tüketimi artıyor
Şeker Pancarı ve Pancar Şekeri
ABD’de 2009 yılında 27 milyon ton olan şeker pancarı üretimi %24 artarak 2016 yılında 33,5 milyon ton olmuştur.
ABD’de 2009 yılında 4,2 milyon ton olan pancar şekeri üretimi %12 artarak 2016 yılında 4,7 milyon ton olmuştur.
ABD’de şeker pancarı ve şeker kamışından üretilen şeker tüketimi 2000 yılında günlük kişi başı 48 gram iken %4 artarak 2016 yılında 50 gram olmuştur.
ABD’de 2016 yılında 11,2 milyon ton olan toplam şeker pancarından ve şeker kamışından elde edilen şeker tüketiminin %21 artarak 2027 yılında 13,5 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir.
Nişasta Bazlı Şeker
ABD’de 2000 yılında kişi başı günlük yüksek fruktozlu mısır şurubu tüketimi 46 gram iken, bu değer %35 azalarak 2016 yılında 30 gram olmuştur.
ABD’de azalan nişasta bazlı şeker talebinden dolayı, ABD’nin nişasta bazlı şeker üretiminin devamlılığı ihracata ve özellikle yeni pazarların bulunmasına bağlıdır.
ABD’de nişasta bazlı şeker tüketiminin azalmasının nedeni olarak sağlıkla ilgili kaygıların olduğu belirtilmiştir.
Şeker Üretim Politikaları
ABD fabrika bazlı satış kotası belirleyerek pancar şekeri üretimi yapmaktadır. Bu kota ABD şeker tüketiminin %85’inden az olmamak kaydıyla belirlenir.
ABD’de 2018 yılında rafine edilmiş şeker (pancar şekeri) için ton başına ortalama olarak 531$/ton minimum fiyattan alım garantisi verilmektedir. Bu alım garantisi NBŞ için verilmemektedir.