ilk yardım

Trafik, iş ve ev kazaları ile deprem, sel gibi doğal afetler sonucunda yaşanan kalıcı yaralanmaların ve ölümlerin büyük çoğunluğu, paniğin hakim olduğu ilk dakikalarda ve yanlış müdahaleler sonrasında gerçekleşiyor. Oysaki temel ilkyardım bilgilerine sahip olmak yaşanabilecek olası kalıcı yaralanmaların ve ölümlerin önüne geçiyor.

Hemen hepimiz rastlamışızdır; bayılan kişinin başına üşüşüp tokat atan mı dersiniz, su serperek ayıltmaya çalışan mı? Ya da vücudunda güneş yanığı olan yerlere yoğurt, salça süren; trafik kazasında sıkışan kişiyi iyi niyetle karga tulumba çıkarmaya çalışan! Oysa acil durumlarda ilk müdahalede ‘hayat kurtaralım’ derken yaptığımız yanlışlar, tam tersine çoğu kez zarar verip, kalıcı sakatlıklara hatta ölüme bile neden olabiliyor!

Anne babalar son dönemlerde kendilerini ve çocuklarını Covid-19’dan korumak için pek çok önlem alıyor. Ancak bu mevsimde çocukları bekleyen tehlikeler arasında sadece koronavirüs değil, yaz hastalıkları ve kazalar da bulunuyor.

Türkiye’de yılda ortalama 700 kişi boğularak hayatını kaybediyor. Sadece yüzme bilmeyenler değil, yüzmeyi iyi bilenler de boğulma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Uzmanlar ise, ilk yardım bilmeyenler tarafından yapılan ilk müdahalelerin hayati tehlikesine dikkat çekiyor: “İlk yardım kurallarını bilmiyorsanız, müdahaleye girişmeden sağlık ekibi çağırın.”

Kar, buz, dondurucu soğuk derken bugünlerde acil servislerde çok sık yaralanma ve kırık-çıkık sorunlarıyla karşılaşılıyor. Kazaların bazıları hafif atlatılabilirken bazıları ise çok tehlikeli sonuçlar doğurabiliyor hatta ölüme bile neden olabiliyor.

Çok sayıda mantar türü, yutulduğunda toksisiteye (zehirlenmeye) neden oluyor. Belirtileri ise türlere göre değişiyor. Bulantı, kusma, ishal gibi belirtiler, genel şikâyetleri oluşturuyor. Peki, mantar zehirlenmesinde ilk yardım nasıl olmalı?

İlk yardımda yapılacak doğru müdahale, hayat kurtarabileceği gibi, yanlış uygulamalar da kişinin hayatını tehlikeye atabilir.

Sokakta, evde, gündüz, gece… Boğaza bir şey kaçmasından zehirlenmeye, yanıktan kalp krizine… Hiç beklemediğimiz bir anda kapımızı çalabilecek ciddi kazalarda ya da sağlık sorunlarında ilk yardım uygulamalarına ne kadar hazırız?