Hayati Başaran

Türkiye’de tarım ürünleri ve gıdada fiyat istikrarsızlığının sürekli görülmesinin nedeni piyasasının ürün bazlı işlememesi ve sektöre topyekün bir bakış anlayışının egemen olmasıdır. Fiyatın piyasada nasıl oluştuğu yeterince bilinmemekte, oluşan fiyatın etkisi enflasyonla ölçülebilmektedir. Enflasyon rakamları üzerinden yapılan değerlendirmeler, çoğu kez tarım sektörü açısından sonuç alıcı öneriler olmaktan uzak kalmaktadır.

Türkiye’de 2020 yılının on bir ayında; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) 2019 Aralık ayına göre %13,19, 2019 Kasım ayına göre %14,03 artış göstermişken, gıda ve alkolsüz içecekler grubu 2019 Aralık ayına göre %17,64, 2019 Kasım ayına göre %21,08 artış göstermiştir.

Covit-19 pandemi etkisinin belirleyici olmaya başladığı yeni dönemde, gıdayı sorun olmaktan çıkarmak için tarım ürünleri piyasasının etkin işlemesini sağlayacak yeni kurumsal düzenlemelere ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır.

Tarım ürünleri ve gıda fiyatları üzerine çok sayıda faktör etki etmektedir. Toprak sahipliğinden-sermaye sahipliğine, ucuz gıda talebinden-organik ürün tercihine, açık pazar ürünü tercihinden-yüksek standart arayışına kadar pek çok faktör sektörün yönünü ve gelişimini belirlemektedir. Bütün bu faktörlere COVID-19 salgın etkisinin oluşturduğu pazar belirsizliği de eklenmiştir.