Trump, Kanada ve Meksika ile 20 yıldan uzun süredir yürürlükte olan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşmasını (NAFTA) yeniden müzakere etmeyi planlıyor. Amerika tarım ve yem sektörleri organizasyonları ise elde edilmiş olan kazanımların korunması ve geliştirilmesi amacıyla müzakere sürecinde yeni yönetim ile birlikte çalışma yönünde taleplerini şimdiden Başkan Trump’a ilettiler.
Göreve gelmesinin ardından ilk olarak Trans-Pasifik Ortaklık Anlaşmasından (TTP) ABD’nin çekilmesi için bir başkanlık emri imzalayan ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump, şimdi de 20 yıldan uzun süredir yürürlükte olan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşmasını (NAFTA) tekrar müzakere masasına getirmeye hazırlanıyor. TPP’den çekilmek gibi NAFTA’nın yeniden müzakere edilmesi de Başkan Trump’ın seçim vaatleri arasında yer alıyordu.
Aralarında Amerika Yem Endüstrisi Derneği (AFIA), Ulusal Tahıl ve Yem Derneği (NGFA) ve Amerika Hububat Konseyi gibi toplamda 133 üyesi bulunan Amerika Gıda ve Yem Ticaret için Diyalog Koalisyonu, Başkan Trump’a ilettikleri açık bir mektupta müzakere sürecinde Amerika’nın pazardaki pozisyonunu geliştirmek amacıyla yeni yönetim ile birlikte çalışma taleplerini açıkladılar.
Başkan Trump’a ilettikleri mektupta gıda ve tarım organizasyonları Amerika tarım endüstrisinde üretimin iç talepten daha hızlı bir büyüme sergilediğine ve Amerika gıda ve tarım endüstrisinin fiyat ve gelirlerinin devamlılığının sağlanabilmesi için ihracat pazarlarına ihtiyaç duyduğuna dikkat çektiler. Mektupta; “Bu nedenle Amerika gıda ve tarım endüstrisi olarak Kuzey Amerika pazarında elde etmiş olduğumuz kazanımları korumak ve geliştirmek ve dünya genelinde rekabet edebilirliğimizi güçlendirmek amacıyla en kısa zamanda yeni yönetim ile birlikte çalışmaya başlamayı bekliyoruz.” ifadesi de yer alıyor.
Amerika Soya Üreticileri Derneği (ASA) gibi koalisyon içerisinde yer alan bazı dernekler daha önce de yeni yönetimden anlaşmanın tekrar müzakere sürecinde dikkatli bir şekilde çalışılması talebinde bulunmuştu.
Meksika ve Kanada pazarlarının büyüklüğüne ve Amerika soya üreticileri açısından önemine dikkat çeken ASA Başkanı Ron Moore; “Yönetimin bu konudaki kararlarını çok ama çok yakından takip ediyoruz ve açık konuşmak gerekirse (bu konuda) endişelerimiz var.” açıklamasında bulundu. Moore ayrıca geçen 20 yıl içerisinde NAFTA’nın soya üretiminde büyüme açısından ve Amerika ticaret dengesine sağladığı olumlu katkı açısından önemli bir yeri olduğuna dikkat çekti.
Ticaretin korunması
Başkan Trump’a ilettikleri mektupta NAFTA ticaret anlaşmasının Amerika tarım ihracatının artmasını sağladığını belirten gıda ve tarım organizasyonları mektupta ayrıca; “Geçen 25 yıl içerisinde dünya geneline ihracat edilen Amerika üretiminin payı hem miktar hem de değer olarak istikrarlı bir şekilde artış sergiledi, bu da gıda ve tarım ihracatının Amerika ekonomisinin başarılı ve değerli bir parçası olduğunu göstermektedir.” açıklamasında bulundular.
Koalisyona göre bu başarının kaynağı ise Kanada ve Meksika ile “ekonomik işbirliği, entegrasyon ve politik işbirliği”. NAFTA aynı zamanda Amerika tarım üreticilerinin küresel ekonomide rekabet gücünü de arttırdı.
Yaptığı açıklamada Amerika tarım üreticilerinin NAFTA sayesinde gelişen ticaretten fayda sağladığını belirten ASA bu durumun “korunması gerektiğini” de belirtti.
Moore; “NAFTA’nın hayata geçmesinin ardından Amerika’nın Meksika ve Kanada’ya gerçekleştirdiği tarımsal ihracat dört kattan daha fazla arttı. 1993 yılında 8.9 milyar dolar olan tarımsal ihracat 2015 yılında 38.6 milyar dolara ulaştı… Söylemeye gerek bile yok, burada söz konusu olan oldukça önemli bir anlaşma.” açıklamasında bulundu.
Ele alınacak konular
Anlaşmanın bazı noktalarında gelişme sağlanabileceğini de belirten Koalisyon, ticaretin önünde engel oluşturan alanlara da dikkat çekti.
Koalisyon mektupta; “Kuzey Amerika pazarında ihracatımızı kısıtlayan tarife dışı ticaret engellerini azaltmak ve aynı zamanda Amerika ihracat sektörünün önüne engel oluşturan hala yürürlükte olan vergiler konusunda yönetiminiz ile birlikte çalışmayı temenni ediyoruz.” açıklamasında bulundu.
Meksika çıkmazı
Başkan Trump geçen hafta Beyaz Saray’da düzenlenen bir etkinlikte Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve Meksika Başkanı Enrique Peña Nieto ile görüşmeler yapacağını açıklamıştı. Beyaz Saray, Başkan Trump’ın Başkan Nieto ile 31 Ocak tarihinde görüşeceklerini açıkladı.
Görüşmeden önce NAFTA ile ilgili açıklamalarda bulunan Meksika Ekonomi Bakanı Ildefonso Guajardo, Meksika’nın anlaşmadan ayrılabileceğinin sinyallerini verdi. Ekonomi Bakanı Guajardo yaptığı açıklamada Meksika için açık faydaları olmayan bir anlaşmayı kabul etmeyeceklerini belirtti.
Diğer yandan Başkan Trump’ın Başkan Nieto ile görüşmesine çok az zaman kalmışken Meksika Amerika sınırına örülecek duvarı tekrar gündeme getirmesi ve internet üzerinden “Meksika duvarın parasını ödemeyecekse Meksika Başkanı’nın görüşmeye gelmemesi daha doğru olur” açıklamasında bulunması iki ülke arasında tansiyonun daha da yükselmesine neden oldu. Bu açıklamanın ardından Meksika Başkanı Nieto Başkan Trump ile görüşmeye katılmayacağını açıkladı.
NAFTA kapsamında anlaşmaya taraf olan ülkelerin altı ay önce bildirim yapma koşulu ile anlaşmadan çekilme hakları bulunuyor. Uzmanlar ise son gelişmeleri hem politik hem de ekonomik açıdan oldukça tehlikeli olarak değerlendiriyor.