Pandemiyle birlikte vitamin takviyelerinin kullanımlarının büyük oranda artış gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Berrin Pehlivan, “Alınan vitamin takviyeleri uyumadığımız uykunun, yapmadığımız sporun ya da yanlış beslenmenin yerine geçmiyor” diyerek uyarılarda bulundu.
Sonbaharla birlikte artmaya başlayan grip vakalarının belirtilerinin koronavirüs ile karıştırabileceği konusunda yetkililer uyarıda bulunurken, yaşanan bu durum bağışıklığını güçlendirmek isteyenleri vitamin haplarına yöneltti. Pandemiyle birlikte vitamin takviyelerinin kullanımlarının büyük oranda artış gösterdiğini söyleyen Bahçeşehir Üniversitesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Berrin Pehlivan, “Alınan vitamin takviyeleri uyumadığımız uykunun, yapmadığımız sporun ya da yanlış beslenmenin yerine geçmiyor” diyerek uyarılarda bulundu.
“Pandemiyle birlikte çılgın boyutlara ulaştı”
Vitamin takviyelerinin kullanım durumları ve zararlı etkileri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Berrin Pehlivan, “1900’lü yılların başında, riket, skorbüt gibi hastalıkların vitamin eksikliğinden kaynaklandığının ve takviye aldığında hastaların iyileştiğinin gözlenmesiyle vitamin takviyeleri kullanılmaya başlandı. Son birkaç 10 yıldır farklı bir boyut kazandı ve özellikle ekonomik gücü yüksek kesimin yaşlanmamak, daha sağlıklı olabilmek amacıyla sıklıkla ve fevri bir şekilde kullandığı ürünler haline geldi. Pandemi ile birlikte de çılgınlık boyutuna ulaştı. Ancak takviyelerin yiyeceklerle alınan vitaminlerle aynı etkiyi yarattığına dair herhangi bir çalışma elimizde bulunmamakla birlikte, son yıllarda yapılan çalışmalar bize tam tersi etki yaratabileceğini gösteriyor. Sigara içip vitamin A veya B takviyesi alanlarda akciğer kanseri riskinin arttığına dair yayınlar bulunmaktadır. Pandemi sürecine bakarsak dışarıdan alınan vitamin takviyelerinin o çok korktuğumuz ve artık hepimizin çok iyi öğrendiği akciğerleri tahrip eden sitokin fırtınasını artırdığına dair yayınlar var. Başka bir deyişle takviyeler uyumadığımız uykunun, yapmadığımız sporun, yanlış beslenmenin yerine geçmiyor ya da içtiğimiz sigara, alkolün zararlarını telafi etmiyor, aksine zararı artırabiliyor. Kanser hastalarında yapılan çalışmalar da bize aynı şeyi söylüyor. Mart ayında yayınlanan bir çalışmada vitamin takviyesi alan meme kanserli hastalarda hastalığın nüks etme ihtimalinin artığı rapor ediliyor” şeklinde konuştu.
“Bağışıklık sistemini güçlendirmek diye bir şey yok”
Fakat bazı durumlarda vitamin takviyesinin yapılması gereken gruplar olduğunun altını çizen Pehlivan şöyle devam etti:
“Vitamin B12 emilim bozukluğu olanlar, hamileler ve kan tahlilleri ile herhangi bir vitamin veya mineral eksikliği tespit edilenlerde takviye kullanılabilir. Vitamin takviyelerini gereksiz yere almak, bulantı, kusma, karaciğer fonksiyonları bozukluğu, kanama gibi şikayetlere yol açabilir. Pandemi döneminde vitamin takviyelerine daha çok yönelmemizin sebebi bağışıklık sistemimizi güçlendirmek. Ancak kronik bir hastalığınız yoksa bağışıklık sistemi yeteri kadar muntazam işler, güçlendirme adına yapacağımız her şey onun işleyişini bozar aslında. Dolayısıyla bağışıklık sistemimizi güçlendirmek diye bir şey yoktur, onu çökertmemek için yapılacaklar vardır. Bunlar da; yeterli ve dengeli beslenmek, uyku, sigara ve alkolden uzak durmak, spor yapmak ve stresimizi hayat tarzı haline getirmemek. Bağışıklık sistemimizin düzenli işlev görmesinde uyku zannettiğimizden çok daha önemli; gece 11-12 de yatıp sabah 7-8 de uyanmak kendimiz için yapabileceğimiz en önemli şeylerden biri.”
“Doktorla hareket etmek önemli”
Kulaktan dolma bilgilerle hareket edilmemesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Berrin Pehlivan son olarak şunları söyledi;
“Bir vitamin takviyesi alıp sağlığımız için yapmamız gerekenleri bir kenara bırakmak çok kolayımıza geliyor. Birilerinin bize dikte ettiği bir ilacı veya takviyeyi almak, diyeti uygulamak yine aynı şekilde çok kolay geliyor. Ancak hepimiz çok farklıyız ve birimize iyi gelen reçetenin başka birine iyi geleceğini beklemek günümüz teknolojisinde ve bilgi ağında çok makul mantıklı bir şey değil. Hepimizin genleri, hücreleri ve hücrelerin işleyişi farklı; birimize iyi gelen diğerine kötü de gelebilir. Tüm diğer ilaçlar ve yöntemler gibi vitamin takviyesine de bir doktorla birlikte, kan ve diğer testlerin eşliğinde karar verilmesi gerekir. Doktorunuz testlere bağlı olmadan direkt önerdiğinde, gerekliliğini ve biyo yararlılığını sorgulayın. Vücudunuz size ait ve onunla ilgili her şeyi sorgulamaktan çekinmeyin.”
