Yaklaşık olarak bir günde 200 litre kanı süzen böbrekler, aynı zamanda vücudun tuz dengesini sağlıyor ve zararlı toksinleri vücuttan uzaklaştırıyor. Vücudumuzda hayati işlevleri olan böbreklerin sağlığını korumak önemli; ancak maalesef ülkemizde her 7 kişiden biri ise böbrek hastalığı yaşıyor.
14 Mart Dünya Böbrek Günü öncesinde Uzman Diyetisyen Nilay Keçeci Arpacı sağlıklı böbrekler için beslenmede dikkat edilmesi gerekenleri anlatıyor.
Tuz oranı az olan taze besinleri tüketin
Dünya Sağlık Örgütü’nün de belirttiği gibi günlük tuz tüketiminin 5 gramla sınırlı tutulması gerekiyor. Bu da yaklaşık olarak bir çay kaşığı tuz ölçüsüne denk geliyor. Ancak ülkemizde tuz tüketimi neredeyse bunun 3 katı bir oranda. Türkiye’de günde ortalama 15 gram tuz tüketiliyor. Bu oranda tüketilen tuz belki kilo almanıza yol açmaz; ama fazla tüketimiyle başta böbrekleri olumsuz etkiler ve vücudun su tutmasını sağlayarak ödem oluşturur. Ve kişi zamanla kendini şiş hissetmeye başlar. Tuz tüketiminde sınırı aşmamak hem böbrekleri korur hem de ödemi önler. Tuz tüketimini sınırlandırmak için öncelikle mutfaktan, sofradan tuzlukları kaldırın. Gün içerisinde tükettiğiniz paket gıdaların içeriğine mutlaka bakın. Bazen masum gibi görünen bir kraker bile çok fazla tuz oranına sahip olabiliyor. Taze besinler daha az tuz oranına sahiptir; taze besinleri tüketmeye çalışın. Konserve yiyeceklerini de mutlaka sudan geçirin ve tuz oranını azaltmaya çalışın.
Tuz yerine fesleğen ekleyin
Sağlıklı beslenme başta böbrek problemleri olmak üzere birçok hastalığı karşı bizi korur. Sağlıklı yaşam için ilk adım tuzu azaltmak ve bol su tüketmek olmalıdır. Tuz yerine yemeklerinize baharat ekleyin. Ağız tadınıza bağlı olarak kekik, nane, karabiber, kişniş, zerdeçal, zencefil ekleyebilirsiniz. Özellikle zencefil ve zerdeçal böbrek taşı oluşumunun önlenmesinde ve böbreklerin temizlenmesinde yararlıdır. Fesleğen de tuz yerine yemeğe ekleyebileceğiniz bir baharattır. Birkaç tutam fesleğen, yemeğe tuz tadı verir.
Böbreklerin sağlığı için kalsiyum ve magnezyum gerekli
Kalsiyumdan fakir bir beslenme böbrek taşı riskini artırabilir. Kalsiyumun vücutta tutulması açısından da magnezyum önemli bir elementtir. Çünkü magnezyum geri emilimi için önemlidir. Yeterince magnezyum alımı sağlanmazsa, kalsiyum böbreklerden geri emilemez ve idrarla vücuttan atılır. Bu durum da böbreklerde kalsiyum taşının gelişmesine yol açabilir. Bunun için kalsiyum içeren süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, fasulye, kabak çekirdeği, bademi beslenme planına dahil etmek gerekiyor. Kalsiyum içeriği yüksek olan süt ve süt ürünlerinin belirli miktarlarda tüketimi böbrek taşı riskini azaltıyor.
Her içecek böbreklere iyi gelmez
Böbreklerin sağlığı için gün içerisine yayılacak şekilde ortalama 10 bardak su tüketmek gerekiyor. Bu su miktarı böbreklerin sağlıklı bir şekilde çalışması için yeterlidir. Çay ya da kahvenin böbrekler için gerekli sıvı ihtiyacını karşıladığını düşünmeyin. Ülkemizde de vazgeçemediğimiz bir içecek olan çay, böbrek taşı riski yaratmaz; ancak kahve tüketimindeki artış ise böbrek taşı riskini artırabilir. Bunun için kahve tüketimi gün içerisinde 2 fincanı geçmemelidir. Alkolün içinde böbreklere zarar verebilecek kimyasal ve toksinler olduğunu unutmayın. Böbrek sağlığınız ve kilo kontrolü için alkol tüketiminizi sınırlandırın. Bir kadehten sonra alkolsüz bir içecek tercih etmeniz bu diyetinizi kolaylaştırabilir. Gazlı ve hazır meyve sularından olabildiğince uzak durun. Ev yapımı çok az şeker kullanılan limonatalar, kefir, ayran tercih edilebilir içeceklerdendir. Limon sitrat içeriği ile idrarda sitrat miktarını artırır ve taş oluşumunu önlemeye yardımcı olur.