Birçok kişi başta küçük kaçamaklar yaptığını düşünerek geceleri atıştırmalar yapar; ancak bu davranış bir süre sonra alışkanlık haline döner. Üstelik tüketilen gıda miktarı da her geçen gün artar ve masum kaçamaklar sandığınız şeyler yeme bozukluğuna dönüşerek onlarca kilo olarak size geri döner.
Uzman Diyetisyen Nilay Keçeci Arpacı kilo almanın en önemli nedenlerinden biri olan yeme bozukluğu hakkında bilgi verdi.
Psikolojik yeme ile başlayan ataklar alışkanlığa dönüşür
Yeme bozukluğu, kişinin psikolojik durumundan kaynaklanan sebeplerle dengesiz bir şekilde aşırı gıda tüketim yapmasıdır. Bu durum kişiyi ilk psikolojik olarak tatmin eder gibi görünse de zamanla onu daha yoğun yemek yeme davranışı içine sokar. Zamanla alınan kilolar zaten kötü olan psikolojik durumu daha da ilerletir. Yeme bozukluğu farklı şekillerde karşımıza çıkabilir. Örneğin kilo aldıran yeme bozuklukları gibi kilo alma korkusuyla doğru beslenmeme davranışı gösterilen anoreksia nevroza ya da kusma davranışı gösterilen bulimiya gibi türleri de vardır. Yeme davranış bozukluğu yaşayan kişiler multidisipliner bir yaklaşımla; yani diyetisyen, psikolog ve dahiliye\endokrinoloji hekimlerinin birlikte çalışmasıyla tedavi edilmelidir.
Tıkınırcasına yeme bozukluğu
Tıkanırcasına yeme bozukluğu olan kişiler genelde negatif duygularla başa çıkabilmek için yemek yemeyi tek çare olarak görürler. Kişi, normal koşullarda bir öğünde yiyebileceğinden çok daha fazla miktarda yemeği çok kısa zamanda yer. Yemek yeme davranışını durduramaz ve sıklıkla aşırı miktarda yemek yeme davranışını tekrar eder. Bu ataklar sonrası suçluluk hissederler; ama yemek yemekten de asla vazgeçmezler. Normal bireylere göre fazla kalori aldıkları için hızlı kilo alırlar ve bu durum obeziteye kadar gidebilir.
Öğün düzeni yoksa gece yeme sendromu görülebilir
Gece yeme sendromunun en önemli sebebi günlük öğün planına uyulmamasıdır. Kişi genellikle gün içindeki öğün, ara öğün düzenine uymaz ve sonra gece yeme isteği olur. Kısacası günlük alınan enerjinin yüzde 50’sinden fazlası akşam öğününden sonra alınır. Gece yenilen bu gıdalar sebebi ile sabahları da iştahsızlık yaşanır. Haftada 3 gece, en az bir kez uyanma ile uyku problemleri olur ve uyanma sırasında yüksek kalorili atıştırmalık tüketimi gerçekleşir. Hem uykusuzluk hem de yemek yemenin verdiği suçluluk ve gerginlikle karakterize bir yeme bozukluğu sendromu ortaya çıkar. Gece yeme bozukluğunu önlemek için öncelikle öğün ve ara öğünlerinize dikkat edin. Pirinç yerine bulgur tüketin. Börek gibi karbonhidrat, kurabiye ya da tatlı gibi basit şeker içeren gıdalardan uzak durun. Makarna tüketecekseniz kepekli olanını tercih edin. Ekmek tercihiniz de tam tahıllı olsun.
Yeme krizlerinin sıklığı ne?
“Arada sırada” şeklinde tanımlanan fazla yeme ya da gece atıştırma istekleri normaldir; ancak bu fazla yeme krizleri ve gece atıştırmalarının tekrarlanma sıklığı giderek artarsa, bu bir yeme bozukluğu sorununun işareti olabilir. Özellikle haftanın en az 2-3 günü bu davranışı göstermek yeme bozukluğuna götürür ve kısa zamanda kilo almanıza yol açar. Yeme bozukluğu davranışlarından biri de bu yeme krizlerinden sonra hissedilen pişmanlık duygusudur.
Yeme bozukluğu için mini test!
Bu durumlardan en az 6 tanesi sizin için geçerliyse yeme bozukluğu davranışınız olabilir. Bir uzman görüşü almanız faydalı olabilir.
- Normalden daha hızlı yemek yeme
- Bir öğünde her geçen gün daha fazla gıda tüketme
- Yemek yerken kendini durduramama
- Geceleri sık sık tatlı ve tuzlu atıştırma
- Son aylarda kilo alımında hızlı artış
- Yemek saklama
- Hep televizyon karşısında yemek yeme
- Ne kadar yenildiği başka kişiler tarafından görülmesin diye yalnız yeme
- Açlık hissetmeden yemek yeme
- Yemek yedikten sonra pişmanlık hissetme
Yeme bozukluğunu önlemek için neler yapılabilir?
Yeme bozukluğu bir hastalıktır ve öncelikle tıbbi tedavi gerektirir. Ama unutulmamalıdır ki; yeme bozukluğu davranışının yok edilmesi kişinin elindedir. Bunu öncelikle kendisi istemelidir. Bunun için yaşam tarzında ve davranışlarında bazı değişiklikler yapılmalıdır. Öncelikle sürekli yemek düşünmemek ve sürekli yemekle ilgili konular konuşmamak gerekir. Aşırı yemek yiyip, spor yapmayıp zayıflama haplarından medet umulmamalıdır. Yanınızda sağlıklı atıştırmalıklar taşıyabilirsiniz. Bu, yeme krizlerini engeller; tokluk sağlar ve abur cubur isteğini önler. Paketli ürün kullanımı azaltılmalıdır. Öğünler atlanmamalı ve günde ortalama 3-5 porsiyon meyve ve sebze yenmelidir. Gece yeme sendromu olan kişilerin aile bireyleri gece mutfağa girişi engellemek için mutfağın kapısını kilitleyebilir. Mümkünse evinizde cips, şeker gibi ürünler bulundurmayın.
[mc4wp_form id=”25750″]
