İtalya’da dört büyük gıda şirketi tarafından çocuklara yönelik üretilen 12 üründe yüksek oranda kanserojen etkiye sahip 3-MCPD tespit edilmesinin ardından İtalya tüketici derneği Altroconsumo, aileleri çocuklarına palm yağı içeren ürünler vermemeleri konusunda uyardı.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) başta palm yağı olmak üzere işlenmiş bitkisel yağlarda bulunan 2-MCPD ve 3-MPCD ile ilgili bu yıl açıkladığı bilimsel görüşü, bu kanserojenik bileşenlerin günlük tüketim miktarının özellikle bebekler ve küçük çocuklarda oldukça yüksek seviyede olduğu yönünde.
EFSA tarafından yapılan açıklamanın ardından İtalya tüketici derneği Altroconsumo İtalya’da çocuklara yönelik pazarlanan ve çocuklar tarafından yoğun olarak tüketilen 12 ürünü inceledi.
Altroconsumo tarafından yapılan açıklama, sonuçların oldukça “ürkütücü” olduğu yönünde. Dernek; “EFSA uzmanları tarafından 3-MCPD ile ilgili belirlenen yeni güvenli sınır sadece bebek maması ile beslenen bebeklerde on kata kadar aşılıyor. Çocuklar ve gençler bile günde bir kereden fazla atıştırmalık tüketmeleri halinde kabul edilebilir günlük tüketim miktarının üzerinde bu bileşenlere maruz kalıyor. Ayrıca EFSA tarafından potansiyel olarak kanserojenik olarak sınıflandırılan glisidil yağ asidi esterlerinin (GE) analiz edilen tüm cipslerde ve bazı bisküvilerde bulunduğunu gördük.” açıklamasında bulundu.
Tüketici derneği, Sağlık ve Gıda Güvenliği Genel Müdürü Xavier Prats Monne’nin yanı sıra İtalyan Sağlık Bakanlığına yasal olarak aksiyon alınması yönünde gönderdikleri mektuplar ile çağrıda bulundu.
FoodNavigator internet sitesine konuşan Dernek Genel Başkanı Luisa Crisigiovanni; “EFSA tarafından palm yağı bileşenleri ile ilgili belirlenen yeni limitler konusunda ulusal ve Avrupa Birliği kurumlarının yasal düzenlemeler getirmeleri için çağrıda bulunmaya devam edeceğiz. Ayrıca başta 3-MCPD olmak üzere bu bileşenlerin riskleri konusunda bağımsız araştırmaları daha fazla desteklemeyi amaçlıyoruz.” açıklamasında bulundu.
Palm yağı ile ilgili çevre ve besin haberlerinin genel olarak ilgi gördüğünü belirten Crisigiovanni, palm yağının güvenliği konusunda kamu bilincinin yeterli düzeyde olmadığına dikkat çekti. Bu nedenle internet ortamında başlattığı imza kampanyası ile dernek bu konuda bilinci arttırmayı ve yasal bir düzenleme getirilmesini sağlamayı amaçlıyor.
İtalya’da Coop, Colussi ve Plasmon adlı üç şirketin EFSA tarafından yapılan açıklamanın ardından ürünlerinde palm yağı kullanımını sona erdireceklerine yönelik verdikleri taahhütler Dernek tarafından memnuniyetle karşılandı.
‘Konu sağlıklı gıda değil, güvenli gıda’
Gıda endüstrisinde yer alan diğer şirketler ise bu konuda ilk hamleyi hükümetten bekliyor.
İtalya Unlu Mamuller ve Şekerli Ürünler Üreticileri Derneği (AIDEPI), Altroconsumo’ya; “Yasal düzenleme açısından Komisyon’un gerekli bilgileri sağlamasını bekliyoruz. Tüketicilerin azami düzeyde korunmasını sağlamak için otoriteler ile tam bir işbirliği sağlamaya hazırız.” açıklamasında bulundu.
Palm yağı kullanımı konusunun gıda güvenliği açısından değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çeken İtalya Sağlık Enstitüsü’nden Marco Silano; “Burada gıda güvenliğini konuşuyoruz, daha az ya da çok sağlıklı tercihleri değil. Problemin çözülmesi için ilk adımı otoriteler atmalı, daha sonra gıda endüstrisi yeni yasal düzenmeler doğrultusunda hareket etmeli.” açıklamasında bulundu.
Mayıs ayında Avrupa Birliği Komisyonu ve üye ülkeleri temsil eden uzmanlar komitesi gıdalarda bu maddelerin varlığının sınırlandırılması yönünde Avrupa Birliği tarafından yasal önlemler alınmasının “insan sağlığının yüksek düzeyde korunmasını sağlamak için uygun” olduğuna dair bir açıklamada bulunmuştu. Komitenin yakın zamanda tekrar toplanması bekleniyor.
Ancak gıda konusunda uzman bir avukat olan Dario Dongo’ya göre Avrupa Birliği Genel Gıda Yasası 19. Maddesi ve ilgili yasal düzenlemeler gereği, gıda işletmeleri güvenli olmayan ürünlerin pazardan çekilmesi için bu konuda çalışmalara başlamalı. Dongo; “Gıda kontrollerinden sorumlu otoriteler bu kriz üzerine çalışmaya hevesli değil gibi gözükürken, Sağlık Bakanları hala uyuyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İtalya tüketici derneği reformülasyonun sadece ekonomik bir konu olmadığının, bu konuda teknik açıdan zorluklar bulunduğunu kabul ediyor. Crisigiovanni; “Az miktarda doymuş yağ içeren sıvı yağlar ile yüksek miktarda doymuş yağ içeren katı yağlar aynı şekilde kullanılamıyor ve raf ömrü açısından da çeşitli sorunlar bulunuyor.” açıklamasında bulundu.