Hemen hemen birçoğumuz gaz ve şişkinlik problemlerinden şikayet ediyoruz. Özellikle kadınların daha sık karşılaştığı sorunun birçok sebebi olabilir. Beslenme alışkanlıklarımız kadar stres ve gerginlik de en tetikleyici unsurlar arasında yer alıyor.
Günlük hayatınızın içerisinde “Karnım balon gibi şişti”, “Ne yapsam şişkinlikten kurtulamıyorum”, “Gaz sancısı beni öldürecek” gibi cümleleri çok sık kullanıyorsanız gaz ve şişkinlik problemiyle karşı karşıyasınız demektir. Peki, birçoğumuzun göz ardı ettiği ve ufak gibi görünen sorunun nedenleri neler olabilir? Sofra/Compass Group Türkiye Ülke Diyetisyeni Emel Terzioğlu Arslan, gaz ve şişkinliğin neden olabileceğine ve doğal yollardan bu sorununun nasıl çözebileceğine dair ipuçları veriyor.
Laktoz intoleransınıza baktırın
Gaz ve şişkinlik probleminin en sık karşılaşılan sebeplerinden biri laktoz intöleransı. Yani kişide laktaz enziminin eksik ya da hiç olmaması. Yani eğer laktaz enzimi eksikliğiniz varsa süt ve süt ürünlerinde bulunan laktozu (süt şekeri) sindiremediğiniz için gaz ve şişkinlik problemi hatta şiddetli ishal ve karın ağrısı atakları yaşayabilirsiniz. Dolayısıyla laktoz intoleransınız varsa laktozsuz ürünleri tercih etmekte fayda var.
Lifli ve tahıllı gıdalara dikkat
Bir diğer sebep de lifli gıdalar ve çok tahıllı gıdalar gibi kompleks karbonhidratların tamamının sindirilmeyip kalın bağırsağa geçerek mayalanmaya neden olması. Bu da çok ciddi bir gaz oluşumuna ve şişkinliği neden olur. Ancak bu yiyecekleri tamamen beslenme alışkanlıklarınızdan çıkarmak doğru değil. Yapılması gereken uzman bir diyetisyen tarafından intoleransınızın olduğu yiyeceklerin uygun zamanlarda diyetinizden çıkarılıp sonrasında eklenmesidir. Ayrıca bazı yiyecekler de vücutta şişkinliğe neden olabilir ancak bir süre sonra bağırsak bakterilerinin uyum sağlaması ile birlikte size rahatsızlık vermeyebilir.
Besin alerjisi de gaza sebep olabilir
Alerjen gıdalara da dikkat etmekte fayda var. Yumurta, yer fıstığı, çilek, soya, buğday, inek sütü ve kabuklu deniz ürünleri gibi alerjen gıdalar kişide etkisini şişkinlikle gösterebilir. Eğer bu gıdalara karşı vücudunuz aşırı tepki veriyorsa bir süre tüketimlerine ara verebilirsiniz.
Çiğ sebze ve meyvelerin gaz yapıcı özellikleri yüksek
Çiğ tüketilen sebze ve meyveler de şişkinlik ve gaz şikayetlerine yol açabilir. Ayrıca soğan, sarımsak, karnabahar, brokoli, bezelye ve kuru baklagiller gibi gıdaların da gaz yapıcı özellikleri çok yüksektir. Bu yüzden özellikle şikayetlerinizin arttığı dönemlerde bu gıdalardan uzak durmak şikayetlerin azalmasına yardımcı olur.
Gazlı içecekler şişkinliği azaltmaz!
Yemeklerde ya da sonrasında tüketilen gazlı içecekler durumu daha da kötüleştirebilir. Bazen bu şikayetlerin azalması adına yemek sonrasında maden suyu içmek de bilinenin aksine şikayetlerinizi artıracaktır.
Peki, ne yapmalı?
Gaz ve şişkinlik sorununu tam anlamıyla çözmek pek mümkün değil fakat beslenme düzeninizde ve yaşam alışkanlıklarınızda yapacağınız basit birkaç değişimle bu sorunu minimuma indirebilirsiniz. İşte almanız gereken önlemler ve uymanız gereken birkaç tüyo:
- Probiyotik alın: Yapmanız gereken en önemli şey probiyotik alımınızı artırmak. Kefir, yoğurt, ev yapımı lahana turşusu (az tuzlu) gibi doğal yiyeceklerden ve probiyotik takviyelerden yararlanın.
- Hızlı yemek yemeyin: Bir diğer önemli adım da hızlı yemek yememek. Acele yemek ve yetersiz çiğnemek gaz ve şişkinlik oluşumunu artıracaktır. Bu nedenle yiyecekleri sakin ve yavaş bir şekilde iyice çiğnedikten sonra tüketmelisiniz.
- Hareket edin: Mutlaka hareketinizi artırmalısınız. Uzun süre oturmak midede gaz sıkışmasına neden olabilir. Ayrıca bağırsak rutinini de olumsuz etkiler. Ara ara kalkıp kısa yürüyüşler yapmak sindirime yardımcı olur.
- Su olmazsa olmaz: Bol bol su içmek çok önemli. Çünkü vücudun susuz kalması bağırsak tembelliğine bu da şişkinliğe neden olur. Gün içinde suyunuzu yanınızdan ayırmayın ve sık sık içmeye çalışın.
- Bu besinler şişkinliğe iyi geliyor: Ananas, salatalık, maydonoz, zencefil ve nane gibi gıdalara beslenmenizde yer verin. Bu gıdalar gaz ve şişkinlik şikayetlerinin azalmasına yardımcı olacaktır. Diğer bir yandan yemeklerden sonra rezene, anason ve papatya çayı içmeye çalışın. Özellikle rezene sindirim sistemindeki kasların gevşemesini sağlayarak gaz sıkışmasını önler.
- Kimyon önemli: Yemeklerinize kimyon ekleyin. Özellikle yukarıda belirttiğim gibi gaz yapıcı özelliği yüksek olan gıdalara kimyon eklemeniz bu besinlerin gaz yapıcı özelliklerinin azalmasını sağlar.