Yemekte Denge Eğitim Projesi’nin 5.yılında geldikleri noktayı ‘umut verici’ olarak niteleyen Sabri Ülker Gıda Araştırmaları Enstitüsü Vakfı Genel Müdürü Begüm Mutuş; “Yemekte Denge eğitimleri sonrası araştırmalarımızda, çocuklarda sağlıklı beslenme tercihlerinin olumlu yönde değiştiğini gözlemliyoruz. Hedefimiz projenin Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına girerek Türkiye’de daha fazla çocuğa ulaşması yönünde” dedi.
Sabri Ülker Gıda Araştırmaları Enstitüsü Vakfı ve T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü işbirliğiyle yürütülen Yemekte Denge Eğitim Projesi kapsamında 6 Nisan’da İstanbul’da “Yemekte Denge Eğitim Projesi ve Beslenme Eğitiminin Gerekliliği” konulu çalıştay düzenlendi.
Geleceğin sağlık sorunlarına yönelik ulusal ve global çözüm yaklaşımlarının paylaşıldığı Çalıştay’da, dünya genelinde yetersiz ve dengesiz beslenmenin neden olduğu sağlık sorunları nedeniyle toplumu bilinçlendirmenin önemi değerlendirildi. Erken yaşta eğitimin, sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazandırılmasında ve dengeli beslenme üzerindeki etkisine dikkat çekildi.
Çalıştay’da, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Araştırma- Geliştirme ve Projeler Daire Başkanı Gülderen Özdemir, Sabri Ülker Vakfı Genel Müdürü Begüm Mutuş ve Sabri Ülker Vakfı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tanju Besler’in yanı sıra yurtdışından temsilciler yer aldı.
Çalıştay’da, İngiltere Beslenme Vakfı (BNF) Eğitim ve IT Direktörü Roy Ballam ile Hollanda Ulusal Araştırma Enstitüsü (TNO) Araştırmacısı Dr. Paula van Dommelen Avrupa’da çocukların beslenme alışkanlıklarına yönelik yürütülen çalışmaları aktardı.
Çocukluk çağında beslenme eğitiminin şart olduğunu vurgulayan Sabri Ülker Gıda Araştırmaları Enstitüsü Vakfı Genel Müdürü Begüm Mutuş, WHO, UNICEF ve Dünya Bankası’nın çocuk malnutrisyonu Eylül 2015 raporuna göre, dünyada 41 milyon çocuğun fazla kilolu, Türkiye’de ise 0-5 yaş ve 6-18 yaş grubundaki çocuk ve gençlerin %20,5’inin şişman olduğu bilgisini verdi.
“Rakamlar dengeli beslenme eğitiminin çocuk yaşlarda gerekliliğini ortaya koyuyor.” diyen Mutuş, konuşmasına şöyle devam etti:
“Türkiye’de sağlıklı yaşam ve beslenme konusunda referans kurum olma hedefimizle bu rakamlardan yola çıkarak Türkiye’nin en kapsamlı beslenme eğitimi projesi olan Yemekte Denge Eğitim Projesi’ni hayata geçirdik. Projenin 5.yılında geldiğimiz nokta hepimiz için umut verici. Yapılan eğitim öncesi ve sonrası araştırmalarımızda çocuklarda sağlıklı beslenme tercihlerinin olumlu yönde değiştiğini gözlemliyoruz. Hedefimiz projenin Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına girerek Türkiye’de daha fazla çocuğa ulaşması yönünde.”
İngiltere’de 4-5 yaş grubundaki 5 çocuktan 1’i fazla kilolu
İngiltere Beslenme Vakfı (BNF) Eğitim ve IT Direktörü Roy Ballam da konuşmasında İngiltere ve Galler’de yürütülen eğitim projeleri kapsamındaki, çocuk sağlığı araştırmalarına dair verileri paylaştı.
Ballam’ın açıklamasına göre İngiltere’de 4-5 yaş grubundaki 5 çocuktan 1’i ve 10-11 yaş grubundaki 3 çocuktan 1’i fazla kilolu ya da obez. Yetişkinlerde ise 1993-1995 yılları arasında obezite oranı erkeklerde %14, kadınlarda %17’lerdeyken; 2010-2012 yılları arasında bu oranlar %25’lere yükselmiş durumda.
Birleşik Krallık’taki eğitim müfredatına ve gıda-beslenme konularının müfredattaki yerine de değinen Ballam, obezite ve fazla kilo sıklığındaki yükseliş sebebiyle BNF’nin katkılarıyla hayata geçirilen, bugün İngiltere genelinde ilköğretim okulları aracılığıyla 3 milyona yakın çocuğa dengeli beslenme prensiplerini aktaran “Gıda-Hayatın Gerçeği (A Food-Fact of göre Life)” projesinin uygulamalarını da aktardı.
Erken Yaşta Eğitim Almanya ve Hollanda’da da gündemde
Hollanda Ulusal Araştırma Enstitüsü (TNO) Araştırmacısı Paula van Dommelen ise Almanya-Hollanda sınırında 6-10 yaş grubu çocuklar için 12 belediyede uygulanan eğitim projesi ile ilgili bilgileri aktardı. Dommelen Çalıştay’daki sunumunda Polonya ve Çin’de de uygulanan eğitim projesinin Almanya ve Hollanda’da eğitim gören Türk çocuklar üzerindeki etkilerine dikkati çekti. Eğitim programı kapsamında fiziksel aktiviteler, beslenme, kamu sağlığı, fiziksel çevrenin gelişimi gibi çok bileşenli konuları kapsayan bir girişim programı olan eğitimin detaylarını paylaştı.
Yemekte Denge eğitimi alan öğrenciler daha fazla meyve ve sebze tüketiyor
2011 yılından bu yana yürütülen, Türkiye’nin 10 ilinde 500 okulda 1 milyon öğrenci, öğretmen ve ebeveyne ulaşılan Yemekte Denge Eğitimi kapsamında gerçekleştirilen , “Besin Tüketim Sıklığı ve Miktarı Konulu Araştırma” önemli bulgular içeriyor. Toplantıda araştırmanın ön bulguları da açıklandı. Sonuçlara göre, projenin uygulandığı illerdeki öğretmen ve öğrencilerde dengeli beslenme konusunda olumlu değişiklikler gözleniyor.
2014-2015 eğitim öğrenim yılında eğitimler sonucunda çocukların yumurta, sebze, meyve, süt ve süt ürünleri ve tahıl tüketim miktarlarında artış gözlemleniyor. İstanbul, İzmir, Kayseri illerinde 150 okulda gerçekleştirilen araştırmanın ön bulgularına göre çocuklarda yumurtanın tüketimi 46,9g’dan 49,9g’a; sebze tüketimi 129.4g’dan 181.2g’a; meyve tüketimi 216,9g’dan 244,2g’a; süt ve süt ürünleri tüketimi 301,2g’dan 328,9g’a; tahıl tüketimi ise 163,5g’dan 178,3g’a yükseldi. Aynı dönemde çocukların spor yapma sıklıklarında anlamlı bir artış olduğuna da dikkat çekiliyor.
Proje kapsamında ayrıca 2015-2016 eğitim öğretim yılında eğitim materyalleri yenilenerek her sınıf düzeyine göre ayrıştırıldığı ve çocukların yeterli ve dengeli beslenme ile fiziksel aktiviteyi eğlenerek öğrenmeleri için bilmeceler, bulmacalar, içeren oyun aktivite kitapları geliştirildiği bilgisi paylaşıldı. Bu sene projede bir ilk gerçekleştirilerek her öğretmene bir aktivite kitabı, her çocuğa bir oyun aktivite kitabı verildiği de belirtildi.