Bu dönemde; COVID-19 salgını ve evde eğitim nedeniyle ev ortamında daha çok vakit geçiren çocuklar, hareketsizlik ve sürekli yemek yeme gibi nedenlerle obezite riskiyle karşı karşıya kalıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) ‘21. yüzyılın en önemli halk sağlığı sorunu’ olarak nitelendirdiği çocukluk çağı obezitesi, küresel olarak son 30 yılda yüzde 60 arttı. Dünyada yaklaşık 42 milyon çocuk, aşırı kilolu veya obez. Sağlık Bakanlığı’nın “2019–2023 Çocukluk Çağı Obezitesinin Önlenmesi ile İlgili Eylem Planı”nda yer alan bilgilere göre Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması (TNSA) 2013 verileri beş yaş altı çocuklarda fazla kilolu/şişman oranını yüzde 10,9 olarak tespit etti. Türkiye Okul Çağı Çocuklarında Büyümenin İzlenmesi (TOÇBİ 2009) Projesi Araştırma Raporu’nda ise, Türkiye genelinde 6-10 yaş grubu çocukların yüzde 14,3’ünün fazla kilolu, yüzde 6,5’inin de obez olduğu saptandı.
Sabri Ülker Vakfı’nın derlediği bilgilere göre, çocuklarda ve ergenlerde genetik, metabolik, davranışsal, çevresel, sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik pek çok etken obeziteye kapı açarken, yanlış diyet uygulamaları ve/veya yetersiz fiziksel aktivite de obeziteye neden oluyor. Dolayısıyla doğru beslenme davranışları ve fiziksel aktivitenin teşvik edilmesiyle, çocukluk çağında görülen aşırı kilo ve obezitenin önüne geçilebileceği düşünülüyor. Tespitlere göre, ortaokula geçiş sürecinde kendi yiyecek seçimlerinde daha özgür olan ergenlerin sağlıksız yiyeceklere erişimi de kolaylaşıyor. Ebeveynlerin beslenme davranışları üzerindeki etkisinin sınırlandığı ve çocukların uzun saatler geçirdikleri okullarda uygulanan pek çok program, bu noktada obeziteyle mücadelede büyük önem taşıyor.
Ekran süresine dikkat!
Çocukluk çağında obezitenin önüne geçebilmek için alınabilecek pek çok tedbir var. Bunların başlıcaları şöyle sıralanıyor:
- Fiziksel aktivite ile çocukların yaşına uygun aktiviteler teşvik edilmeli
- Sağlıklı besinlere erişim kolaylaştırılmalı, sağlıksız besinlere erişim engellenmeli
- Beslenme konusunda bilgi düzeyi artırılmalı
- Büyüme ve gelişme takip edilmeli, önlemler erken dönemde alınmalı
- Çocuklar yemek yerken tablet, bilgisayar, telefon gibi dikkat dağıtıcı unsurlar ortamda olmamalı ve ekran süresi kısıtlanmalı
- Yemekler tüm aileyle birlikte yemek masasında yenmeli
- Porsiyonlar küçültülmeli
- Sağlıklı tarifler kimi zaman çocuğun da katılımıyla hazırlanmalı
- Su tüketimi teşvik edilmeli
- Yeterli uyku süresi sağlanmalı