Diyabetli olmak yaşam kalitemizin düşeceği anlamına gelmiyor. Sağlıklı ve komplikasyonlardan uzak bir yaşam mümkün. İşte 10 maddede diyabetli ve sağlıklı bir hayatın ipuçları…
Son yıllarda değişen ve sedanter hale gelen yaşam koşullarına bağlı olarak tüm dünyada obezite ve buna bağlı olarak gelişen diyabet sıklığı giderek arttı ve artmaya devam ediyor. İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Emel Alphan yaptığı açıklamada “Diyabetliler, hastalıkları hakkında çok iyi bir bilgiye sahip olmak, hastalıkları ile ilgili sorumluluk almak ve hastalıklarını yönetmek zorundadırlar” açıklamasını yapıyor. “Diyabetlileri tedavi ederken amacımız, sağlıklı olmaları ve komplikasyonlardan uzak bir yaşam sürdürmelerini sağlamaktır” diyen Profesör Dr. Emel Alphan diyabetlilere 10 altın öneride bulunuyor:
Mevcut kilonu %10 azalt, kan şekerin düzene girsin
1-Bir diyetisyenin, tercihen diyabet konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyenin kontrolü altında, diyabetlinin kullandığı ilaç veya insülin tipine, yaşına ve sosyo-ekonomik yaşantısına uygun kişiye özel bir beslenme programının hazırlanması ve belirli aralıklarla diyabet ve beslenme konusunda eğitimlerin sürdürülmesi gerekir.
2-Fazla kilolu veya şişman olan diyabetlilerin %10 civarında ağırlık kaybetmeleri kan şekerlerinin düzene girmesini sağlayacaktır.
3-Sağlıklı beslenmenin gerektirdiği beslenme programının karbonhidrat, protein ve yağ örüntüsünün dengeli olmasına özen göstermek, diyabetliler için uygun olmayan piyasadaki popüler diyetlerden uzak durmak son derece önemlidir.
4-Günlük alınması gereken toplam enerjinin en az yarısı (%50-60’ı) karbonhidratlardan sağlanmalı ve bu karbonhidrat kaynakları da, tam buğday unundan yapılmış ekmek, çavdarlı, yulaflı ekmek, bulgur, kurubaklagiller, sebzeler ve meyveler gibi posa yönünden özellikle çözünebilir posa yönünden zengin olan besinler olmalıdır. Karbonhidratlı besinlerin kan şekerine yansıması olarak tanımlanan glisemik indeksi ve glisemik yükü düşük besinler tercih edilmelidir. Kan şekerini çok yükselttikleri için şekerli besinler ve içeceklerden (tatlılar, meyve suyu, meşrubatlar) kaçınılması gerekir.
5-Kan şekerini yükseltmediği gerekçesiyle et, balık tavuk gibi proteinli besinlerin diyetisyenin önerisinden daha fazla tüketilmemesi gerekir. Aşırı miktarlarda tüketilen bu besinler, aynı zamanda doymuş yağ ve kolesterol de içerdikleri için kalp damar hastalığının oluşmasını hızlandırırlar.
6-Diyabetliler kalp damar hastalığına çok yatkın oldukları için yağ, özellikle de doymuş yağ ve toplam yağ tüketimine dikkat etmelidirler. Yemekler çok az sıvı yağla hazırlanmalı, her türlü kızartmadan uzak durulmalıdır.
7-Hipertansiyon, kalp damar hastalığı ve osteoporoz riski açısından tuz tüketimine de dikkat etmek ve tuzu mümkün olduğu kadar azaltmak gerekir (1 günde alınacak tuz miktarı 5-6 gram olmalıdır).
8-Vitamin ve mineralleri ve antioksidanları yeterince alabilmek için günde en az 5 porsiyon (3 porsiyon meyve, 2 porsiyon sebze yemeği) sebze ve meyve tüketmek gerekir.
9-Kemik sağlığı ve hipertansiyon için önemli bir mineral olan kalsiyumu yeterince tüketmek için az yağlı süt ve ürünlerinden (günde 2-3 kupa süt veya yoğurt ile 2-3 dilim az yağlı peynir) tüketilmelidir.
10-Fiziksel aktivite düzenli yapılmalı ve yaşam biçimi haline getirilmelidir. Fiziksel aktivite için haftanın 4-5 günü 30 dakikalık yürüyüşler yeterli olacaktır. 30 dakika yürüyemeyen yaşlılar veya dizlerinde sorunu olanların, dinlenerek günde 3 kez 10’ar dakikalık sürelerle yaptıkları yürüyüşlerin de yararlı olacağı bildirilmiştir.
Sigara ve alkol hayatınızdan çıkmalı
Temel olarak kan şekerindeki yükseklik olarak bilinen diyabette tedavinin temelini, beslenmede yapılacak düzenlemeler oluşturur. Çünkü kan şekerinin kaynağı besinlerle alınan karbonhidratlardır. Ayrıca düzenli fiziksel aktivite de diyabetliler için tedavide vazgeçilmezdir. Beslenmede yapılacak düzenlemeler diyabetlilerin zannettiği gibi yasaklardan oluşmaz aslında. Sağlıklı olmak isteyen, kronik hastalıklardan korunmak isteyen herkesin uygulaması gereken sağlıklı beslenme kuralları diyabetliler için de geçerlidir. Sağlıklı beslenmenin temelinde de vücudun ihtiyacı olan besin öğelerini içeren besinleri yeterli miktarlarda tüketmek ve gün içinde öğünlerin oldukça düzenli ve dengeli olması yatar.
Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin günlük hayat düzeni içinde yer alması, sigara ve alkolden vazgeçilmesi, kaliteli ve düzenli bir uykunun yaşam tarzı haline gelmesi ile birlikte ilaçların / insülinin doğru ve düzenli alınması, diyabete bağlı gelişebilecek akut ve kronik komplikasyonların gelişmesini önler veya yavaşlatır.