Şeker hastalığı kontrol altına alınmadığında; böbrek yetmezliği, katarakt, kalp damar rahatsızlıkları, sinir hasarı, diyabetik ayak, enfeksiyonlara ve hastalıklara yatkınlık gibi rahatsızlıkları beraberinde getiriyor. Hastalığın kontrol altına alınması için sağlıklı beslenme ilkelerine dikkat etmek gerekiyor.
Obezitenin yaygınlaşmasıyla diyabetin görülme sıklığı da her geçen gün artıyor. Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet, kontrol altına alınamadığında ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Diyabet hastalığının kontrol altına alınması için uzman eşliğinde kişiye özel beslenme programı belirlenmesi büyük önem taşıyor. Memorial Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Emine Yüzbaşıoğlu, diyabet hastalarının beslenmesinde dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Diyabetle yaşamayı öğrenmek tedavi başarısını artırıyor
Şeker hastalığı, pankreastan salgılanan insülin hormonun yetersiz olması sonucu glikoz yani kan şekeri değerinin artması sonucunda ortaya çıkmaktadır. İleri yaşlarda görülen Tip II diyabet hastalığının sebeplerinin başında; genetik faktörler, fiziksel aktivite azlığı ve kilo fazlalığı gelmektedir. Şeker hastalığı kontrol altına alınmadığında; böbrek yetmezliği, katarakt, kalp damar rahatsızlıkları, sinir hasarı, diyabetik ayak, enfeksiyonlara ve hastalıklara yatkınlık gibi rahatsızlıkları beraberinde getirmektedir. Hastalığın kontrol altına alınması için sağlıklı beslenme ilkelerine dikkat etmek gerekmektedir. Bu rahatsızlığı kabullenmek ve onunla yaşamayı öğrenmek tedavi başarısını artırmaktadır.
Diyabet hastalarının dikkat etmesi gereken beslenme ilkeleri şu şekilde sıralanabilir:
- Beslenme programı kişiye özel belirlenmelidir: Bu diyet geçici olmamalı, beslenme alışkanlığı haline getirilerek yaşam boyu devam ettirilmelidir.
- Boy ve yaşa uygun kiloda olunmalıdır: Sahip olunan fazla kilolardan kurtulmak; şeker hastalığını kontrol altına almayı sağlayan en önemli ilkelerden biridir.
- Öğünler 3 ara 3 ana olmak üzere düzenlenmelidir: Öğün araları 2-2,5 saati aşmamalı, öğünlerde alınan kalori dengeli olmalıdır.
- Diyetteki posa içeriği artırılmalıdır: Öğünlerde alınan posa yüzdesinin fazla olması karbonhidrat emilimini yavaşlatacağından şeker seviyesinin düzenlenmesine olumlu etki edecektir. Bu açıdan yemeklerin yanına salata eklenmeli, ekmek çeşidi olarak posa içeriği yüksek; çavdar, kepek veya tam buğday ekmeği tercih edilmelidir. Ayrıca kabuklarıyla yenebilen meyveler soyulmadan tüketilmelidir.
- Glisemik indeksi yüksek yiyecekler tüketilmemelidir: Patates, havuç, pirinç, beyaz ekmek gibi kan şekerini hızlı yükselten, glisemik indeksi yüksek besinlerden kaçınılmalıdır.
- Su tüketimini artırılmalıdır: Gün içerisinde en az 2-2,5 litre su tüketmeye dikkat edilmelidir.
- Şeker ve şekerli yiyeceklerden uzak durulmalıdır: İlaç kullanıyorum, şekerim yükselmez düşüncesiyle, şeker ve şekerli yiyecekler tüketilmemelidir. Şeker hastalığı kronik bir rahatsızlıktır, geçti diye düşünülmemelidir. Ayrıca bal, pekmez gibi doğal tatlı olarak kabul edilen yiyecekler de masum değildir. Pekmezin üzümden yapıldığı, balda da şeker olduğu unutulmamalıdır.
- Diyabetik ürünlerin de zararlı olabileceği unutulmamalıdır: Diyabetik ürünler zararsız gibi kabul edilmemelidir. Çeşidi ve miktarı diyetisyene sorulmadan tüketilmemelidir.
- Yemek hazırlanırken sağlıklı pişirme yöntemleri kullanılmalıdır: Diyabet hastalarında günlük alınan kalori miktarı ve bu kalorinin karbonhidrat, protein ve yağ yüzdesi dağılımı orantılı olmalıdır. Alınan yağ miktarını artırmamak için yemekler; ızgara, haşlama veya fırınlama yöntemi kullanılarak pişirilmelidir.