İshal sıklıkla 0-5 yaş grubunu etkiliyor. Eğer ishale ateş ve kusma eşlik ediyorsa hemen doktora gidilmelidir. Uzmanlar, ishal vakalarındaki artışı tetikleyen gıdalara dikkat edilmesi konusunda uyarıyor. Peki, hangi gıdalar bu vakalardaki artışı tetikliyor? Hangi gıdalar ishale iyi geliyor? İshal süresince uzak durulması gereken gıdalar hangileri? İşte bu soruların cevapları…
Çocuklarda sık görülen yaz hastalıklarının başında ishal geliyor. Bulaşıcı bir hastalık olan ishal çocuk sağlığı söz konusu olunca ekstra özen istiyor. Çünkü çocuklar sıvı kaybının önlenemediği durumlarda ciddi hastalıklarla karşı karşıya kalabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Eftal Geçgil, ishal olan çocukların beslenmesinde dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.
İshal besin ve su yoluyla bulaşıyor
Yaz aylarında kapalı alanlara kıyasla daha çok açık alanlarda vakit geçiren çocuklar özellikle gastrointestinal sistem enfeksiyonlarına sık yakalanırlar. İshal sıklıkla 0-5 yaş grubunu etkiler. Eğer ishale ateş ve kusma eşlik ediyorsa hemen doktora gidilmelidir. Mide ve bağırsak sisteminin enfeksiyonu olarak tanımlanabilecek bu rahatsızlık, bulaşıcı özellik taşıdığı için önemlidir. Havaların ısınması bu enfeksiyona yol açan virüslerin çoğalmasını kolaylaştırır, besin ve suyla hastalık kolaylıkla bulaşır.
İshal vakalarındaki artışı tetikleyen gıdalara dikkat!
Bozuk gıdaların tüketimi
Açık büfe yemekler
Dondurma ve sütlü besinler
Gıdaların uygun şartlarda üretilip saklanmaması
Ev ortamında pişirildikten sonra buzdolabına konulmamış yemekler
Açıkta satılan hazır gıdalar
Salata malzemeleri ve meyveleri birkaç kez yıkayın
Yaz ishallerinde sıklıkla karşılaşılan bir diğer durum, hava sıcaklığı yüzünden bakterilerin hızla çoğalarak su veya besini kirletmesidir. Genelde kirlenmiş suların içilmesi, çiğ sebzelerle hazırlanmış iyi yıkanmamış salatalar ve meyvelerin tüketilmesi sonucu da ishal yapan mikroplar, ağız yoluyla alınarak çocukların bağırsaklarına ulaşır. Özellikle durgun sularda, kanalizasyonun karıştığı sularda, iyi ilaçlanmamış içme ve kullanma sularında mikroplar uzun süre yaşayarak çoğalır.
Çocuktaki sıvı kaybı önlenmeli
İshal, dışkının sıklığında, miktarında ve hacminde artma olarak tanımlanabilir. Günde üç veya daha fazla sulu dışkılama ishal kabul edilir. İshal durumunda bağırsak hareketleri artar, normal süreden daha kısa aralıklarla dışkılama meydana gelir. Dışkı şekilsiz, yumuşak ve sulu bir görünümde olur. İshaller 5 yaş altında sık görülmekle birlikte, iki yaştan küçük çocuklarda çok ciddi sonuçlara yol açabilir; sıvı kaybına bağlı ölümler görülebilir. İshalin en önemli komplikasyonu sıvı kaybıdır. İshal ile kaybedilen sıvının az az, sık sık bulantı veya kusmayı tetiklemeyecek şekilde yerine konması gerekir. Sıvı kaybı engellendiği sürece sorun oluşmaz.
Çocuklar bolca probiyotik içeren yoğurt, ayran, kefirle beslenmeli
İyi bir bağırsak sağlığı için hijyen ve dengeli beslenme çok önemlidir. Hazır ve işlenmiş gıdalar bağırsak florasına en çok zarar veren etkenlerdendir. Çocukları paketlenmiş gıdalardan mümkün olduğunca uzak tutmak ve bolca probiyotik içeren yoğurt, ayran, kefirle beslemek önemlidir. Ayrıca aileler özellikle açıkta satılan yiyecekler ve tüketim tarihi geçen gıdalar hakkında dikkatli olmalıdır.
İshale iyi gelen gıdalar
İshal sorunu yaşanan dönemde bağırsakları çok yormayacak yumuşak gıdalar tüketilmelidir. Bu gıdalar şu şekilde gruplandırılabilir:
- Nişasta içeren pirinç, makarna ve patates
- Probiyotik içeren yoğurt, ayran, kefir
- Lif içeren muz, elma ve armut
Bu gıdalardan ishal süresince uzak durulmalı
Çocukta ishal tablosu görülüyorsa kayısı, erik, çiğ sebze, salata, kepekli ürünler gibi bağırsak hareketlerini daha da artıran besinlerden, hazır gıdalar, bol yağlı, şekerli yiyeceklerden ve gazlı içeceklerden uzak durulmalıdır.