Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) bugün yayımlanan Şubat raporuna göre küresel gıda fiyatları üst üste dokuzuncu ayda da yükselişini sürdürdü. En yüksek fiyat artışı bitkisel yağlar ve şekerde gerçekleşti.
Gıdada bir senede artış yüzde 26.5 oldu
Küresel ticarette en çok işlem gören ürünlerin aylık uluslararası fiyatlarını takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi, bir önceki aya göre yüzde 2,4 artış göstererek Şubat ayında 116.0’lık ortalamaya ulaştı. Bu oran bir önceki seneye göre de yüzde 26,5’lik bir artışa işaret ediyor.
FAO şeker fiyatı endeksi Ocak ayına göre yüzde 6,4 yükseldi. Bu yükselişe şekerin kilit üreticisi olan ülkelerdeki üretim düşüşü ile birlikte Asya kaynaklı güçlü talebin yol açtığı global stoklarda daralma endişesi de yol açtı. Tayland’da üretimde toparlanma beklentileri ile Hindistan’daki tampon mahsul şekerdeki yükselişi frenledi.
Bitkisel yağlar 9 yılın zirvesinde
FAO, bitkisel yağ fiyat endeksi ise yüzde 6,2 yükselerek 2021’den bu yana en yüksek seviyesini gördü. Palm, soya, kolza, ayçiçek ve tohumluk yağ fiyatlarındaki yükseliş de devam ediyor.
Süt Ürünleri Endeksi, tereyağında uluslararası talebin artması, Çin’in talebinin ise Avrupa’dan sınırlı olarak karşılanabilmesi nedeniyle yüzde 1,7 yükseldi. Peynir fiyatları ise Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yüksek stok oranları nedeniyle düştü.
Tahılda tablo olumlu
FAO Buğday Fiyat endeksi Ocak ayına göre yüzde 1,2 daha yüksek bir seviyeyi işaret ediyor. Sorgum fiyatlarında ise Çin’den gelen kuvvetli talep nedeniyle fiyatlarda yüzde 17.4’lük bir artış var. Buğday, darı ve pirinçte fiyatlar, çok küçük yükselişler ile sabit pozisyonunu korudu.
FAO Et Fiyatları Endeksinde ise başlıca koyun ve kuzu üreticisi ülkelerde daralan arzlar fiyatları yüzde 0,6 oranında yükseltti. Buna karşı domuz eti fiyatlarıysa, Asya pandemiyle başlayan Asya pazarlarına satış yasağı, Çin kaynaklı talebin azalması, iç pazarlarda yüksek arz ve satılamayan ürünler nedeniyle düşüşte.
Buğday üretimi hakkında erken dönemli tahminler
FAO, küresel üretim, tüketim, ticaret ve stok bilgilerinin güncellendiği Tahıl Arzı ve Talebi Raporu’nu da yayımladı.
FAO’nun erken dönemli tahminlerine göre küresel buğday üretimi 780 milyon ton ile yeni bir rekora doğru gidiyor. Rapora göre bu yükselişin nedeni ise Avrupa Birliği’ndeki üretim oranlarının, kötü hava koşulları nedeniyle buğday üretiminde düşüş beklenen Rusya Federasyonu’ndan kaynaklı açığı kapatması.
Güney Afrika’da mısır üretiminin 2021’de rekor seviyelere ulaşması beklenirken, Güney Amerika’da da ilk tahminler üretimin ortalamanın üzerine çıkacağı yönünde. Ekvatorun kuzeyindeki ülkelerde ise ekim dönemi yeni başlayacak.
Özet raporda ayrıntılar ve güncellenmiş değerlendirmeler de bulunuyor. Vurgulanan konulardan birisi de 2020’de dünya tahıl üretimi. Buna göre yüzde 1,9’luk bir artışla üretimin 2,761 tona çıkması bekleniyor. Bu artışın nedeni ise, Batı Afrika’da beklentilerin üzerine çıkan mısır, Hindistan’da yüksek pirinç, Batı Avrupa, Rusya ve Kazakistan’daki buğday üretimlerindeki yüksek oranlar.
FAO’nun 2020/21 için yeni tahminleri, küresel tahıl kullanımının yüzde 2.0 artışla 2,766 milyon tona ve dünya ticaretinde yüzde 5.5 artışla 464 milyon tona yükselmesini de içeriyor. Küresel tahıl stoklarının şu anda 2021’de 811 milyon tonda sona ereceği tahmin ediliyor, bu da açılış seviyelerinin yüzde 0.9’unun altında ve stok kullanım oranını yüzde 28.6’a düşürüyor. Dünya pirinç ve buğday stoklarının artması, iri taneli tahıl stoklarının ise azalması bekleniyor.
Yoksul ülkelerde tahıl üretimi de ithalat ihtiyacı da artıyor
FAO’nun Pazar ve Ticaret bölümü tarafından üç ayda bir hazırlanan Mahsül Beklentileri ve Gıda Durumu raporu da bugün yayımlandı.
Raporda, Gıdada Dışa Bağımlı 51 Düşük Gelirli Ülkenin tahıl üretimi Ortadoğu ve Güney Afrika’da üretimde sağlanan iyileşmenin Orta Afrika’daki düşüş nedeniyle oluşan negatif etkiyi baskılaması nedeniyle 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 3 artış göstererek yıllık 502.4 milyon tona ulaştığı belirtiliyor.
Bununla birlikte, Uzak Doğu ve Batı Afrika’da ortaya çıkan ek ihtiyaçların da eklenmesiyle bu gruptaki ülkelerin tahılda ithalat beklentisinin 74,1 milyon tona çıkacağı öngörülüyor.
2021 yılı için erken dönemli üretim beklentileri büyük ölçüde tutarlı olmakla birlikte Afganistan ve Güney Madakaskar’daki kuraklık gibi koşullar endişeye neden oluyor.
Raporda şu 45 ülkenin gıdada dışa bağımlı olacağı değerlendiriliyor:
Afganistan, Bangladeş, Burkina Faso, Burundi, Cabo Verde, Kamerun, Kore, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kongo, Cibuti, Eritre, Eswatini, Etiyopya, Gine, Haiti, Irak, Kenya, Lübnan, Lesotho, Liberya, Libya, Madagaskar, Malavi, Mali, Moritanya, Mozambik, Myanmar, Namibya, Nijer, Nijerya, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Güney Sudan, Sudan, Suriye Arap Cumhuriyeti, Tanzanya, Uganda, Venezuela, Yemen, Zambiya ve Zimbabve.
Bu haber de ilginizi çekebilir: Küresel gıda fiyatlarındaki yükseliş Ocak ayında hız kazandı
[mc4wp_form id=”25750″]