Geçtiğimiz ay “Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik Taslağı” ile “Perakendeciler Konseyi Yönetmelik Taslağı”nı paydaş görüşüne açan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, perakende ticaretin kurallarını yeniden yazıyor. Yeni yönetmelik taslakları pek çok değişikliği de beraberinde getiriyor.
Bakanlığın resmi internet sitesinden yayımlanarak kamuoyunun görüşüne açılan ve ilgili kurum ve kuruluşlardan gelecek görüşlerle son şekli verilecek olan taslaklar, yeni düzenlemeler içeriyor.
Bakanlıktan yapılan duyuruda “Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik Taslağı”, üretici ve tedarikçilerin korunması amacıyla, perakendeciler ile üretici ve tedarikçiler arasındaki ticari ilişkilerden kaynaklanan prim ve bedel talepleri, ödeme süreleri ve mağaza markalı ürünlere ilişkin düzenlemeler içeriyor.
Bununla birlikte yeni yönetmelik taslağı, gerek perakende işletmeler arasındaki adil olmayan rekabet ortamını ortadan kaldırmak gerekse tüketicilerin aldatılmasını engellemek üzere kampanyalı satışlar ile sürekli indirimli satışlara da düzenleme getiriyor.
Taslakta, yerel üreticilerin korunmasını teminen bu üreticilerin ürünlerinin perakende işletmelerin raflarında yer bulabilmesine ilişkin hükümler de bulunuyor. Tüketicilerin ve sektördeki tarafların çalışma refahını sağlamak üzere perakende işletmelerin çalışma saatlerine ilişkin hususlara da yeni kurallar geliyor.
Ayrıca taslak, perakende ticarette uygulanacak ilke ve kurallara ilişkin olarak yetkili idarelerin, valiliklerin, üst meslek kuruluşlarının ve meslek kuruluşlarının yetki, görev ve sorumluluklarını kapsıyor.
“Perakendeciler Konseyi Yönetmelik Taslağı” ile ise Konseyin oluşumu ve görevleri ile çalışma usul ve esasları düzenleniyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı web sitesinde yer alan duyuruda yeni yönetmelik taslaklarıyla birlikte gelecek değişikliklerle ilgili şu bilgilere yer verildi:
Ticari ilişkilerde üretici ve tedarikçiler korunacak
Perakende işletmelerin güçlü konumlarını kullanarak, üretici ve tedarikçilerden ürün talebini doğrudan etkilemeyen prim ve bedel talebinde bulunmaları önlenecek. Diğer bir ifadeyle perakendeciler, satışa konu mal ve hizmetlerden bağımsız maliyetleri artık üretici ve tedarikçilere yansıtamayacaklar. Bu sayede üretici ve tedarikçilerin sebepsiz yere katlanmak zorunda kaldığı maliyetler ortadan kalkacak ve ticari hayatlarını sürdürmeleri kolaylaşacak.
Perakende işletmenin büyük ölçekli işletme, üretici veya tedarikçinin ise küçük işletme olduğu durumlarda, üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen hızlı tüketim mallarına ilişkin ödemeler teslim tarihinden itibaren en fazla 30 gün içinde yapılacak. Üretici ve tedarikçilerin tahsilatlarını daha hızlı yapabilmelerini dolayısıyla da nakit döngüsünün sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlayacak bu değişiklik, üretim sürekliliğinin sağlanmasına da katkı sağlayacak.
Yerli üreticilerin markalaşmalarını desteklemek amacıyla, yurt içinde üretilen ve hızlı tüketim malı niteliği taşıyan mağaza markalı ürünlerin üzerinde ve/veya ambalajlarında, perakende işletmenin ad, unvan veya markasının yanı sıra üreticinin ad, unvan ya da markasına da eksiksiz, okunabilir ve gerçeğe uygun şekilde yer verilecek. Böylece Ülkemizde yeni markaların ortaya çıkmasının önü açılacak.
Kampanyalı satışlar ile sürekli indirimli satışlarda aldatmacaya son verilecek
İndirimli veya promosyonlu satış kampanyalarının süresi; işyeri açılışı, devri, kapanışı, adres veya faaliyet konusu değişikliğinde üç ayı, tasfiye durumunda ise altı ayı geçemeyecek. Kampanyaların başlangıç ve bitiş tarihleri belirli olacak. Kampanyaların ilan edilmesi halinde ilanlar kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde yapılacak.
Hangi malların sürekli indirimli satışa konu olabileceği belirlenecek. Perakende işletmelerin sürekli indirimli satışı gösteren ya da çağrıştıran ibareleri kullanabilmesi, satışa sunduğu her bir mal grubunun en az %70’inin sürekli indirimli satışa konu olabilecek mallardan olması şartına bağlanacak; aksi halde söz konusu ibareler perakende işletmelerce kullanılamayacak.
Bu düzenlemeler sayesinde hem perakende işletmeler arasındaki adil olmayan rekabet ortamı ortadan kaldırılacak hem de tüketicilerin aldatılması engellenecek.
Yerel ürünlerin tüketiciye ulaşması kolaylaşacak
Esas itibarıyla hızlı tüketim malı satışı yapan büyük mağaza ve zincir mağazalar ile bayi işletme ve özel yetkili işletmelerde, satış alanlarının en az %1’i perakende işletmelerin bulunduğu ilde üretilen ve coğrafi işaretli olarak tescil edilen veya coğrafi işaretli olarak tescil edilmemiş olsa bile o yerin ticaret il müdürlüğünce belirlenen hızlı tüketim malı niteliğindeki ürünlere ayrılacak. Böylece, yerel üreticiler ürünlerini, söz konusu perakende işletmelerde satışa sunma fırsatı bulacak. Dolayısıyla, tüketiciler bu ürünlere kolayca ulaşabilecek.
Perakende işletmelerin çalışma saatleri sektör talepleri doğrultusunda ayarlanabilecek
Perakende işletmelerin çalışma saatleri ilçe, il, bölge veya ülke düzeyinde mesleğe, mevsime ve turizme özgü şartlar ile yöresel şartlar, özel gün ve haftalar, milli ve dini bayramlar gibi hususlar dikkate alınarak belirlenebilecek. Bu belirleme il düzeyinde meslek kuruluşlarının müşterek teklifi üzerine yetkili idarenin görüşü alınmak suretiyle vali; bölge veya ülke düzeyinde belirlenmesine üst meslek kuruluşlarının müşterek teklifi üzerine Bakanlık tarafından yapılacak. Bu sayede, perakende işletmelerin çalışma saatlerinin hem tüketicilerin hem de perakende sektöründeki aktörlerin tatmin olacağı şekilde ayarlanması mümkün olacak.
Perakende Konseyi ile sektör, sorun ve taleplerini devlete özgürce iletebilecek
Perakende ticaret politikalarına katkı sağlamak üzere sektördeki aktörlerin ortak katılımı ve işbirliği temelinde tarafsız ve objektif esaslara göre görüş ve öneri oluşturacak, danışma organı niteliğinde Perakendeciler Konseyi oluşturulacak. Perakende ticarete ilişkin uluslararası gelişmeler ve eğilimler ile ülke koşulları gözeterek analize, katılımcılığa ve uzlaşıya dayalı çalışmalar yürütecek olan Konsey, yılda en az bir kez toplanacak. Hem kamu kesiminden hem de sektördeki sivil toplum kuruluşlarından üyelerin yer alacağı bu yapıda üyeler gündeme alınmak üzere konu teklif edebilecekler ve perakende sektörünün temsilcileri her yıl, pek çok kamu kurumu temsilcisinin bulunduğu bir ortamda perakende sektörünün sorunlarını ve taleplerini devlete özgürce iletme fırsatı bulacaklar.