Hollanda Wageningen Üniversitesinden araştırmacılar Mars ve Ay toprağında yetiştirilen gıdaların besin değerini ve güvenliğini analiz edecek bir proje için katkı çağrısında bulundular. Araştırmacılar sonuçların Dünya’da da yaşam için de faydalı olacağını belirtiyorlar.
Kıdemli çevrebilimci Wieger Wamelink başkanlığında çalışmalarına devam eden araştırmacılar Mars ve ayın toprak özelliklerine benzerlik gösteren toprakta meyve, sebze ve hububat yetiştirmeyi başardı. Foodnavigator’de yer alan habere göre, araştırmada kullanılan ve NASA tarafından tedarik edilen bu toprak; kurşun, kadmiyum ve arsenik gibi insanlar için zehirli olan ancak bitkilerin büyüyebilmesine etki etmeyen ağır metaller içeriyor.
Wageningen Üniversitesi araştırmacıları bu toprakta yetişen gıdaları analiz ederek gıdalarda ağır metallerin bulunup bulunmadığını ve bu gıdaları tüketmenin insanlar için tehlikeli olup olmadığını görmek istiyor.
Projelerine fon toplamak için kaynak çağrısında bulunan araştırmacılar NASA, Elon Musk ve Mars-One gibi şirketlerin projelerinin gelecek on, on beş yıl içerisinde Mars’a insan götürmek olduğunu ve Aya tekrar önümüzdeki beş yıl içerisinde gidilebileceğine dikkat çekiyorlar. Ayrıca; “Eğer oralara gidersek uzun bir dönem kalınması gerekecek. İnsanların aynı zamanda orada beslenmesi gerekiyor. Orada kendi gıdanızı yetiştirmekten daha mantıklı bir yol var mı?” diye soruyor araştırmacılar internet sitelerinde.
Wamelink de yetiştirilen bitkilerin insanların tüketmesi için güvenli olacaklarını tahmin ettiğini belirtiyor. Şimdiden toprak içeriğinin çözülebilirliği ve bitkilerin besin değerleri ile ilgili bazı testler gerçekleştirildi ve çözeltide tespit edilebilen seviyenin üzerinde bir istisna dışında ağır metale rastlanmadı. Sadece ay toprağı çözeltisinde tespit seviyesinin hemen üzerinde alüminyuma rastlandı.
Wamelink ikinci projede bitkilerin besin değerinin analiz edileceğini belirtiyor.
Dünyada gıda güvenliğine katkı sağlayabilir
Bitkilerin ağır metalleri topraktan nasıl çektiğine dair bir açıklama getirecek olan araştırma aynı zamanda dünyamızda da kullanılabilecek ilginç bulguları ortaya koyabilir. Bu bulgular özellikle çöller gibi kurak bölgelerde kapalı yetiştirme sistemlerinde kullanılabilir.
Araştırmacılar elde edilecek bulguların günümüzde bitki yetiştirilemeyen kapalı muhafazalı alanlarda ve gıdaya acil ihtiyaç duyulan afet bölgelerinde bitki yetiştirilebilmesine katkı sağlayabileceğini belirtiyorlar. Araştırma sonuçları ayrıca ağır metal içeren toprakların bitkiler kullanılarak nasıl temizlenebileceğine de ışık tutabilir.
2013 yılında araştırmacılar Mars ve ay toprağında 12 farklı bitki çeşidini yetiştirmeye çalıştılar. Mars toprağında bitkiler büyürken ay toprağında muhtemelen nem eksikliği ve alüminyum zehirlenmesi nedeniyle bitkilerin çoğu öldü. Ancak bitkiler daha büyük kaplarda ekildiğinde ve toprağa organik gübre eklendiğinde araştırmacılar; roka, tere, bezelye, çavdar ve domates yetiştirmeyi başardılar.
25.000 Euroluk hedef bütçenin karşılanamaması durumunda araştırmacılar projeyi daha küçük ölçekli gerçekleştirecek ya da fon bulabilmek için alternatif kaynaklar arayacaklar. Araştırmaya fon desteği sağlayanlar deneyleri gözlemleme şansına sahip olacak.