İnsan vücudunda en bol bulunan mineral kalsiyum. Kalsiyumun çoğu kemik ve dişlerimizde bulunmakta. Ancak, kas kasılması, sinir sağlığı, enzim aktivitesi ve hücre oluşumu gibi çeşitli başka vücut işlevleri için de kalsiyum kullanılmakta ve eğer günde belli bir miktar kalsiyum tüketmezsek diğer ihtiyaçlar için gereken kalsiyum kemik ve dişlerimizdeki depolardan karşılanmakta. Yetişkin bir birey için günlük alınması tavsiye edilen kalsiyum miktarı 1000 mg. Süt ve süt ürünleri ise kalsiyum ihtiyacımızı karşıladığımız temel besinler. Bir bardak sütte 300 mg kalsiyum bulunurken, yine bir bardağa eş gelecek kadar yoğurtta 450 mg kalsiyum bulunuyor.
Günümüzde besinle alınan kalsiyum miktarları değişkenlik göstermekte ve herkes yeterince süt ve süt ürünü tüketimine bağlı kalamamakta. Ticari olarak ek kalsiyum takviyeleri mevcut, ancak bu yöntem ekonomik olmayabiliyor. Evde kendinizin hazırlayabileceği yumurta kabuğu tozundaki kalsiyumun biyo-yararlılığının (yani dolaşım sistemimize geçip fayda sağlayan kısmının) gıda saflığında ve arındırılmış ticari kalsiyum karbonatla eş değer veya daha iyi olduğunu biliyor muydunuz?
Yumurta kabuklarını bir işlemden geçirmeden tüketmeniz kesinlikle önerilmiyor. Öncelikle kabuğa yapışmış olabilecek beyaz kısımları yıkayınız, ancak kabuk zarlarını ayırmayınız. Bu zarlarda da besin maddeleri bulunmakta. Kabukta olabilecek bakterileri elimine etmek için kabukları kaynatmanız gerekiyor (yaklaşık 10 dakika). Ardından kabukları kurutarak (birkaç saat tepside bekletebilirsiniz) 95-100 derecedeki fırında yaklaşık 10-15 dakika bekleterek kurutmanız gerekiyor. Son olarak da kabukları öğütücüden geçirerek ince bir toz haline getirmelisiniz. Bu işlemler yumurta kabuğunun bakteri içeriğini yok etmekle birlikte sindirilebilirliğini ve vücut için faydasını arttırıyor. Hazırladığınız tozu buzdolabında bir kapta saklayabilirsiniz. Bu tozun 1 tatlı kasığında yaklaşık 800-1000 mg arasında kalsiyum bulunuyor olacaktır. Araştırmacılar evde hazırlanan yumurta kabuğu tozunun kek, ekmek, pizza vs. hamurlarına katıldığında herhangi bir tat değişikliğine sebep olmadığını belirtiyor. Ayrıca, bu toz sirke, limon suyu veya portakal suyu gibi asidik sıvılarda eritilebiliyor. İhtiyacınıza göre tüketebilirsiniz.
2003 ve 2013 yıllarında yapılan çalışmalarda bir yumurta kabuğunun yaklaşık 2 gram kalsiyum içerdiği, bunun günlük ihtiyaç olan 1 gramın iki katini sağladığı bulundu ve evde hazırlanabilecek bu tozun ek kalsiyum takviyesi olarak kullanılabileceği tavsiye edildi. Ayrıca, menopoz sonrası kemik ağrılarından veya osteoporozdan muzdarip kadınlarda yumurta kabuğu tozunun kemik ağrılarını azalttığı gözlendi.
Kalsiyumun önerilen miktardan fazla tüketilmesi ek fayda getirmeyeceği gibi, günde 2000 mg`dan daha fazla tüketilmesi halinde kabızlık, ağızda kuruma, baş ağrısı, iştahta kayıp, depresyon ve yorgunluk gibi yan etkiler görülebiliyor. Eğer besinlerle yeterince kalsiyum aldığınızı düşünüyorsanız ek kalsiyum takviyesine ihtiyacınız olmayacaktır. Tekrar hatırlatmakta fayda var ki kabukları ısıl işlemden geçirmeden yani kaynatmadan ve fırında kurutmadan tüketmeniz olası bakteriler elimine edilemeyeceğinden sağlınız için risklidir.
Kaynakça:
Chicken eggshell as suitable calcium source at home. Lucas R. Brun, Maela Lupo, Damián A. Delorenzi, Verónica E. Di Loreto & Alfredo Rigalli. International Journal of Food Sciences and Nutrition Vol. 64, Iss. 6,2013
Eggshell calcium in the prevention and treatment of osteoporosis. Rovenský J,Stancíková M,Masaryk P, Svík K, Istok R. Int J Clin Pharmacol Res. 2003;23(2-3):83-92.