FAO’nun Dünya Tarım Sayımı Programı kapsamında 2020 sayım turu için şu ana kadar 84 ülkenin çalışmalara başladığını belirten FAO Kıdemli İstatistikçisi Jairo Castano, tarım sayımıyla elde edilen verilerin önemini anlattı.
Dünyada birçok ülke 10 yılda bir BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün Dünya Tarım Sayımı Programı altında tarım sayımları gerçekleştirmek için işbirliği yapıyor. 2016-2020 yıllarını kapsayan son tur geçtiğimiz yıl her ülkeden ulusal istatistik uzmanlarının katıldığı bölgesel yuvarlak masa toplantılarıyla başladı. Avrupa ve Orta Asya için yuvarlak masa toplantısı 3-7 Nisan tarihleri arasında Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de gerçekleşecek.
©FAO/Alessandra Benedetti
FAO Kıdemli İstatistikçisi Jairo Castano bu toplantı dolayısıyla FAO Bölgesel İletişim Yetkilisi Sharon Lee Cowan’a konuştu. Röportajda Castano tarım sayımı sürecine ışık tutuyor; bu turdaki yeniliklere dikkat çekiyor ve veri toplamanın neden gerekli olduğunun fotoğrafını çekiyor.
Dünya tarım sayımı gerçekleştirecek. Ne tür veriler toplanacak?
Çiftlik arazilerinin boyutu ve sayısı gibi açık yapısal bilgilerin yanı sıra ülkeler toprağın sürülmesi, münavebe, sera gazı ve amonyak emisyonlarının kaynakları gibi tarım uygulamalarının çevresel etkileri üzerine veriler topluyor olacak. Toprağın kullanım hakkı, toprak kullanımı, sulama metotları, su kaynakları, su ürünleri yetiştiriciliği, balık avcılığı, çiftlik hayvanları ve daha fazlası üzerine bilgi toplanıp analiz edilecek.
Bunu nasıl yapıyorsunuz? Çiftlikleri kapı kapı ziyaret mi ediyorsunuz?
Evet, ağırlıklı olarak bu şekilde yapıyoruz. Ama sayımla ilgili operasyonlarda veri toplamadan tutun da bilgilerin işlenmesi, dağıtımının yapılması ve kayıtların kullanılmasına kadar yeni teknolojilerin yoğun şekilde kullanılmasını destekliyoruz. Cep telefonları, tabletler, küresel konumlama sistemi (GPS) ve coğrafi bilgi sistemleri (GIS) veri toplama sürecinin hızlandırılması ve veri kalitesinin geliştirilmesi noktasında yeni imkanlar sunuyor. Online anket kullanımı daha çok ticari çiftlikler için kullanılıyor. Ayrıca uydu görüntüleri arazilerin ve arsaların açık bir şekilde sınırlarının çizildiği yerlerde yardımcı olabilir.
Bu bilgiyi toplamak neden önemli?
Tarım sayımı tarafından ortaya çıkarılan bilgi tarım ve kırsal kalkınmayla ilgili kanıta dayalı politikalar ve planlar hazırlarken çok önemli. Uzmanlaşmış istatistik metotları kullanmak çiftçilerin neden kesin kararlar verdikleri ve belirli bir politikaya karşı muhtemelen nasıl cevap vereceklerinin sebeplerini daha iyi anlamayı mümkün kılar. Ayrıca tarım ticareti yatırımlarını bilgilendirmek özel sektör için çok esaslı ve gerekli. Farklı zamanlardaki verileri karşılaştırmak çevresel ve diğer değişimleri gözlemek için bize yardımcı olur. Ulusal sayımlar uluslararası kamuoyu tarafından kabul edilen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri yönelik ilerlemenin gözlemlenmesinde ülkelere çok kritik yardımda bulunur.
Bu çok büyük bir taahhüt ve girişime benziyor. Neler yanlış gidebilir?
Tarım sayımı geniş ölçekli bir istatistik operasyonu ve bundan dolayı planlama ve kaynak gerektiriyor. Ancak çok çok daha fazla ülke sayımlar gerçekleştiriyor. 2006 ile 2015 yıllarını kapsayan 2010 sayım turu esnasında 132 ülke tarım sayımı gerçekleştirdi. Bu 122 ülkenin katıldığı 2000’deki sayımı geride bırakan yeni bir rekor oldu. Ancak özel sektör bütçeleri daraldıkça çoğu hükümet ve donörler sınırlı kaynaklarla daha fazla sayım talep ediyor. Kılavuzlar uyarlamak ülkelere verim metodolojiler ve araçlar kullanımında ve sektördeki politika ve özel kararları bilgilendirmek için kullanıcı dostu sayım verilerinin dağıtılmasında yardımcı olacak.
Bu çabada ana oyuncular kimler?
İlk ve en önde geleni, ulusal sayımlarını gerçekleştiren ülkeler başrol oyuncuları. Ama onlar bu görevde yalnız değiller. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 1945’ten bu yana Dünya Tarım Sayım Programı ile 10 yıllık devreler halinde ülkelerin ulusal tarım sayımlarını destekliyor. Bu Dünya Programı’nun bir parçası olarak FAO sayım sonuçlarını uyumlu ve uluslararası kıyaslanabilir hale getirmek için ülkelere yardım eden bir dizi kılavuzlar yayımlıyor. Yeni kılavuzlar dağıtmak ve veri toplama sayımı için yaklaşım ve metodolojileri daha derinden anlamalarını kazandırarak ülkelere yardım etmek için bölgesel yuvarlak masa toplantıları düzenliyoruz.
Ulusal genel tarım sayımı yapan ülkelere tavsiyeleriniz nelerdir?
Tüm ülkeler için ana tavsiyem bu çabaya katılmaları, ulusal genel tarım sayımına gerekli zaman ve enerjiyi ayırmaları olur. FAO’nun hazırladığı sayım kılavuzlarını incelemeleri ve bunu kullanmaları kesinlikle çok önemli. Çünkü kılavuzda teşvik edilen standartları, kavramları ve tanımları kullanarak ülkeler topladıkları verinin çeşitli ülkeler arasında kıyaslanabilir olduğunu garanti altına alacak. Kılavuzlara sahip çıkmak ülkelerin bütünleşik bir sayım ve anket programı geliştirmesine, yenilikçi ve verimli metodolojiler kullanmalarına ve stratejik kararlar için sayım verilerinin daha geniş alanlara dağıtımına yardımcı olacak.
Sonuçları ne zaman görmeye başlayacağız?
2020 sayım turu için şu ana kadar 84 ülke genel tarım sayımı gerçekleştiriyor veya bunu yapmayı planlıyor. Bu aşamada 2020 sayımları yeni bir rekor getirebilir. Yeni sayım turu için ilk sonuçlar 2020’den itibaren ortaya çıkmaya başlar.